*Lenfadenitler (6)

Lenfadenitler
Lenf bezleri, vücudumuzun savunma sisteminin önemli bir parçasıdır. Enfeksiyonlarla savaşmak için gerekli hücreler, bu bezlerde bulunur. Erken ergenlik döneminde lenf sistemini oluşturan bezler, erişkindeki bezlerin iki katı büyüklüğe sahiptir. Daha sonra küçülmeye başlar ve 20-25 yaşlarda erişkin boyutlarına ulaşır.
Lenfadenit, lenf düğümünün iltihabıdır. Enfeksiyon oluşan lenf düğümünde şişlik, ısı artışı ve hassasiyet gelişir. Birçok hastalıkta görülmekle beraber, sıklıkla bakteriyel enfeksiyonlara bağlı olarak gelişmektedir.
Bir enfeksiyon sırasında, o bölgeye yakın lenf bezleri aktifleşir, büyür, savunma hücreleri ve antikorların üretimi artar. Böylece, vücut enfeksiyon etkenine karşı korunmuş olur. Genel olarak 1cm’yi aşan boyuttaki lenf bezi anormal kabul edilmekle beraber, dirsek dış bölümündeki lenf bezinin 0.5 cm’den, kasıktaki lenf bezinin 1.5 cm.den büyük olması anormal kabul edilmektedir.
Sağlıklı çocukların çoğunda boyun, kasık ve koltuk altında ele gelen lenf bezi olabilir. Yaş, lenf bezi büyümesinin altında yatan nedeni tahmin etme açısından önemlidir. Otuz yaşından genç bir insanda lenf bezlerindeki büyüme, sıklıkla iyi huylu bir nedene bağlı iken, 50 yaş üstünde kanserle ilişkili bir hastalık bulunma olasılığı yüksektir.
İki haftadan daha kısa sürede kaybolan veya 1 yıl içinde çapında belirgin değişiklik olmayan lenf bezinin kansere bağlı olma olasılığı çok düşüktür. Böyle bir lenf bezi büyüklüğü nadiren yavaş seyirli lenfoma, kronik lenfositik lösemi gibi kanser ile ilişkili olabilir. Silikon ve berilyum gibi mesleki olarak maruz kalınan ajanlar da lenf bezinde büyümeye neden olabilir.
Ateş, diğer bölgesel ve sistemik enfeksiyon bulguları yanında bölgesel veya yaygın lenf bezi büyümesi, genellikle enfeksiyona bağlı bir hastalığı düşündürür. Lenf bezi kanserlerinde ateş, gece terlemesi, kilo kaybı ve kaşıntı saptanabilir. İki taraflı lenf bezi büyümesi lenf bezi kanserlerinde saptanmakla birlikte enfeksiyonlara bağlı olarak da gelişebilir.
Kötü huylu hastalıklarda lenf bezleri genellikle sert kıvamdadır. Bazen lastik kıvamında ağrısız olabilir. Virüslere bağlı, döküntülü hastalıklar küçük yaralanmalar ve hafif seyirli enfeksiyonlar geçici lenf bezi büyümesine yol açabilir.
Lenf düğümleri bölgesel olarak büyümüş ise bulunduğu yer nadiren tanıda yardımcı olabilir. O bölgenin lenf drenajı dikkate alınarak enfeksiyon ve kanser açısından araştırılmalıdır.
Lenf Bezi Büyümesinin Yeri ile Hastalık İlişkisi
Ense Saçlı deri enfeksiyonları, böcek ısırması,baş biti
Kulak arkası Kızamıkçık, kulak delme, HIV(İnsan immün yetmezlik virüsü)
Kulak önü Göz infeksiyonları
Boyun arkası Toksoplazmoz
Çene altı Diş enfeksiyonları
Boyun önü veya çene altı Ağız boşluğu enfeksiyonları,EBV, HIV, verem
Köprücük kemiği üstü Kanser
Göğüs kafesi boşluğu Sarkoidoz, verem, lenfoma, metastatik tümör
Koltuk altı Kedi tırmalaması hastalığı, üst kol enfeksiyonları,
Lenf bezi kanseri, meme tümörü
Dirsek dış tarafı Virüslere bağlı hastalıklar, kedi tırmalaması
hastalığı, tularemi, el enfeksiyonları,ikincil sifiliz
Batın içi Verem, tümör,Yersinia enfeksiyonları
Kasık Genital uçuk, frengi, LGV gibi cinsel
yolla bulaşan hastalıklar, filariaz, tümör
Yaygın lenf bezi büyüklüğünde sistemik bir hastalık düşünülmelidir. Yaygın lenf bezi büyümesi ile iki veya daha fazla lenf bezi bölgesinin etkilenmesi kastedilir.
Eğer vücuttaki lenf bezlerinde yaygın bir büyüme saptanırsa, bu durumun nedenleri
* İnfeksiyonlar,
* Bazı romatizmal hastalıklar
* İlaçlara tepkimeler,
* Kan ve lenf kanseri gibi hastalıklar olabilir.
Yaygın lenf bezi büyümesi durumunda hastanın yaşı ve döküntünün özelliği, yaşadığı yer, mesleği, hayvan teması, çiğ süt ve süt ürünleri tüketme öyküsü araştırılmalı, ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, kaşıntı sorgulanmalı, dikkatli fizik muayene yanında kan sayımı, akciğer grafisi ile değerlendirilmelidir. Ateş, kilo kaybı, gece terlemesi verem veya lenf kanseri düşündürebilir.
Eğer lenf bezinde şişlik, ısı artışı veya kızarıklık yoksa izleme alınır. Neden olan enfeksiyon geçtikten 1-2 hafta sonra, küçüldüğü görülür. Ancak, küçük çocuklarda bu süreç bazen aylar alabilmektedir.
* Eğer tüm vücutta lenf bezlerinde büyümeler varsa,
* Beraberinde ateş, kilo kaybı, gece terlemeleri varsa,
* Şişmiş lenf bezi giderek büyüyorsa,
* Ele sert ve hareketsiz olarak geliyorsa,
* Büyüklüğü 1cm'den fazlaysa gerekli araştırmaların yapılabilmesi için zaman kaybetmeden doktora başvurmak gereklidir.

HAZIRLAYAN; Dr. Başak DOKUZOĞUZ