*Bronşektazi (6)

Bronşektazi

Bronşektazi bir yâda daha fazla bronşun, anormal kalıcı genişlemesidir. Bu hastalıkta bronş duvarlarının kas ve elastik yapısında harabiyet oluşur.

İlk kez 1819 yılında Laennce isimli araştırıcı tarafından tarif edilmiştir. Gelişmiş ülkelerde bronşektazi hastalığı oranında azalmalar olmuştur. Boğmaca kabakulak aşılamaları, tüberküloz (verem) hastalığında azalma, enfeksiyon hastalıklarında antibiyotik tedavilerinin uygulanması bu hastalığın azalmasını sağlamıştır.

Bronşektazi çoğunlukla çocuklukta geçirilen nekrotizan akciğer enfeksiyonları sonucu ortaya çıkmaktadır. Nadiren doğumsal gelişimsel anomali, kalıtsal metabolik olaylar, immün yetmezlik sonucu ortaya çıkabilir.(kistik fibrozis hast, antitripsin eksikliği vb.)

BELİRTİLER
En sık görülen şikâyet öksürüktür. Mükoprülan nitelikte bol balgam çıkarma yakınmaları mevcuttur. Özellikle sabahları çıkarılan balgam bazen yeşil renkli ve kötü kokulu olabilir. Yaygın hastalıkta 500 ml. kadar balgam çıkarma görülür.

Hemoptizi (kan tükürme) sık görülen şikâyetlerdendir. Bazen ciddi miktarda kanamalar olabilir. Hastalık yaygın ise nefes darlığı şikâyeti de görülebilir.

Ateş, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı görülebilir. Hastalığın bulunduğu akciğer bölümlerinde pnömoni (zatürre) ve plövrezi (zatülcenp) ortaya çıkabilir.

TANI
“Hastanın yakınmaları değerlendirilir, radyolojik tanı yöntemleri (bilgisayarlı tomografi) yardımcı olur. Balgam incelemeleri de yapılmalıdır, antibiyotik seçiminde yardımcı olur.

PROGNOZ
Geçmişte hemoptizi, enfeksiyon, kalp yetmezlikleri nedeni ile ölümler ortaya çıkmakta idi. Günümüzde ise düzenli antibiyotik kullanımı bazı hastalar için cerrahi girişimler hayat kurtarıcıdır.

TEDAVİ
Tedavinin amacı şikâyetleri kontrol etmek, hastalığın ilerlemesini önlemedir. Enfeksiyonların kontrol altına alınmasında en önemli rolü antibiyotikler alır. Sekresyonların temizlenmesi için değişik pozisyonlarda drenajın sağlanması önemlidir.

Eğer bronş darlığı problemi mevcut ise bronşları genişletici ilaçlar yardımcı olur. Bazı hastalarda ise bu hastalığın nedenini araştırmak için bronkoskopi yapılabilir.(yabancı cisim, bronş içi tümörler, enfeksiyonlar vb.) Bazen de kanamalar sık tekrar ediyorsa o akciğer bölümü ameliyat ile çıkartılır.

KOMPLİKASYONLAR
En sık raslanan pnömoni (zatürre), ampiyem (cerahatlı zatürcen) ve pnömotoraks(akciğerin zarları arasında hava toplanması )dır.

Bazı hastalarda hayatı tehdit eden cerrahi girişim gerektiren kanamalar ortaya çıkabilir. Günümüzde kanamalı hastalar için akciğer damarlarına girişimsel radyolojik müdahaleler yapılabilir. Yaygın hastalıkta kalp yetmezlikleri ortaya çıkabilir.


KORUNMA
Kızamık, boğmaca, grip aşılamaları önemlidir. Bakteriyel akciğer enfeksiyonlarında düzenli, uygun antibiyotik tedavilerinin yapılması bronşektazi oluşumunu engeller.



HAZIRLAYAN; Dr. Emel ÇAĞLAR