*İdrar *Kaçırma (6)

İdrar Kaçırma
Uygun ortam ve koşullar olmaksızın idrar tutamama halidir. Sosyokültürel düzeye göre hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir problemdir. Özellikle orta yaş üzeri, birden fazla doğum öyküsü bulunan, kilolu bayanlarda sıkça üroloji polikliniklerine başvuru sebebidir.

İdrar kaçırma nörolojik bir takım rahatsızlıkların ön belirteci olabileceği gibi, bir takım anatomik yapıların yetersizliği sonucu da gelişebilir. Özellikle yaşlı hastalarda artan kabızlık öyküsü ile birlikte pelvik kasların (leğen kemiğini hamak gibi saran kas yapısının) zaman içerisinde gerginliklerini kaybetmesi sonucu idrar kaçırma oluşabilir. Karın içi basıncı artışına yol açacak (kabızlık, öksürük, ağır yük kaldırma) durumlarda bu kas yapılarının yetersiz desteği nedeniyle idrar kaçırma oluşabilir. Aşırı aktif mesane olarak tanımlanan idrar torbasının düşük miktarda idrar depolamış olmasına rağmen kasılarak idrara aniden sıkıştırması da idrar kaçırmaya neden olabilir. Genç hastalarda bu durum bazen bir takım nörolojik hastalıkların ( multiple skleroz- MS) erken belirteci olarak karşımıza çıkar.
TANI
İdrar kaçırma şikâyeti ile başvuran hastalarda öncelikli olarak iyi bir öykü sorgulaması, kısıtlı bir nörolojik değerlendirme yapılmalıdır. Bu hastaların işeme alışkanlıklarını ve idrar kaçırma şiddetlerini değerlendirmek amaçlı işeme günlüğü denilen hastanın gün içinde ne sıklıkta tuvalete çıktığı, idrar kaçırdığını sorgulayan günlükler doldurulmadır. İdrar yolu enfeksiyonu, mesane taşı, büyümüş prostat hastalığı gibi bir takım hastalıkların değerlendirilmesi açısından idrar tahlili, idrar kültürü, böbrek kan değerleri ve ultrason/ilaçlı böbrek filmi gibi bir takım görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Nörolojik kaynaklı olduğu düşünülen hastalarda idrar torbasının dolum sırasında davranışını değerlendirmemizi sağlayan ürodinamik değerlendirme yapılabilir. Cerrahi planlanan hastalarda idrar torbası ve genital yapıların(idrar torbası sarkması gibi) değerlendirmek amaçlı sistoskopi ( kamera ile idrar torbasının içinin görüntülenmesi) yapılabilir.
TEDAVİ
Aşırı aktif mesane olarak düşünülen hastalarda bir takım idrar torbasının kasılmasını engelleyen ilaçlar ile idrar kaçırması önlenmeye çalışılır. Bununla birlikte öksürük, ağır yük kaldırma gibi durumlarda idrar kaçıran hastalara pelvik kasları güçlendirme egzersizleri, idrar yolunu alttan destekleyen bir takım askı ameliyatları tedavi yöntemleridir.

HAZIRLAYAN; Dr. Okan BAŞ, Doç. Dr. Murat ÇAKAN