*Kılcal *Damar Hastalıkları (6)

Kılcal Damar Hastalıkları
Varis ve Telenjiektazi
Farklı kalınlıklarda yüzeysel toplardamarların genişleyerek kıvrıntılı hal alması ve deri altında görülür vaziyete gelmesidir. Bunlardan küçük çaplı olanlar “telanjiektazi” ya da “örümcek damarlar”, büyük çaplı olanlar ise “varis” olarak tanımlanırlar. Telenjiektaziler cildin yüzeyine yakın yerlerde bulunur, genellikle kırmızı veya mor renkte olurlar, sıklıkla yüz ve bacakta görülür ve örümcek ağına benzeyen kısa kesik çizgilerden oluşurlar. Varisler ise koyu renkli olurlar ve sıklıkla bacakta görülürler.
Genetik nedenlerle yüzeysel toplardamar duvarında olan zayıflık ve bu damarları genişleten hormonların etkisiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Yardımcı olan diğer nedenler ise; hamilelik, obezite, hormon tedavisi, ayakta veya uzun süreli oturmayı gerektiren meslekler, kabızlık, yaşlanma ve bacak yaralanmalarıdır. Yüzde telenjiektazi oluşumundaki önemli nedenler ise rosacea gibi cilt hastalıkları ve güneştir. Kadınlarda risk faktörleri sıklıkla bulunduğu için varis ve telenjiektaziler erkeklere göre 3 misli fazla görülür.
TELENJİEKTAZİ
En sık yüz ve bacak olmak üzere tüm vücutta görülebilir. Sağlık açısından ciddi risk oluşturmaz ancak bazen venöz (toplardamar) yetmezliğin bulgusu olabilir ve uzun ayakta kalma dönemlerinden sonra bacaklarda ağrı yapabilir.
Gebelik, hormonal durum, dolaşım bozukluğu ve damar zedelenmesi, güneş ışınları, aşırı kilo alımı, alkol ve ilaç kullanımı, dar giysiler giyilmesi ve genetik yatkınlık önemlidir.
KORUNMA
- Düzenli yürüyüşler yapmak,
- Uzun süre ayakta kalmamak,
- İstirahat ederken ayakları yukarı kaldırmak,
- Tuz ve yağdan fakir gıda almak
- Sıkı giysiler yüksek topuklu ayakkabılar giymemek
- Varis çorapları kullanmak
- Bol su içmek
- Ağır kaldırmamak
- Aşırı sıcak banyo yapmamak
- İdeal kiloda olmak
TEDAVİSİ
SKLEROTERAPİ ( İGNE TEDAVİSİ)
Çok ince iğnelerle genişleyen damar içine ilaç enjeksiyonu yapılır. Damar tıkanır ve zamanla vücut tarafından yok edilir. Tedavi kısa sürer kolay uygulanır sonrasında bandaj kullanılır.
Skleroterapi aşağıdaki durumlarda yapılmamalıdır:
- Atar damar hastalıkları
- İmmobil ( haraketsiz) hasta
- Astım
- İlaç aşırı duyarlılık
- Akut toplardamar tıkanıklığı
- Derin toplardamarlar ile geniş bağlantıları olan büyük varisler
Skleroterapide hastanın durumuna göre tekrarlayan seanslar gerekebilir. Tedavi sonrasında yeni damar genişlemeleri, cilt lekeleri, enfeksiyon ve ağrı problemleri oluşabilir.
CERRAHİ TEDAVİ
Daha büyük ülserleşmeye ve kanamaya eğilimli damarlarda tercih edilir.
RADYOFREKANS
Çok ince uçlu bir iğneyle damara girilerek düşük elektrik akımı verilir ve damar yakılır. İşlemden hemen sonra uygulama yapılan lezyon bölgesinde dakikalar içinde kızarıklık ve kabarıklık (oreoller) oluşur. Takip eden 1.-2. günde bu kızarıklık ve kabarıklık kaybolarak yerini kurutlanmaya bırakır. Takip eden 3–6 haftalık sürede de bu kurutlar tamamen dökülerek iyileşir.
1. Kullanımı kolaydır
2. Lezyonlar anında yok olur
3. Baskılı bandaj veya varis çorabı gerekmez
4. Pigmentasyon, nekroz ve yanık yapmaz
5. Tedavi hızlıdır (seanslar 15–30 dakika sürer)
6. Her mevsimde, her cilt tipinde ve vücudun her yerinde (Ayak bileği) uygulanabilir
7. İşlem sonrası güneşe çıkılabilir
8. Mikroskleroz ile girilemeyen alanlarda (<0,9 mm) kullanılır
9. Tek başına veya skleroterapiye ek olarak (son dokunuş) kullanılabilir
10. Yüksek bir etkinliğe sahiptir
LAZER-IPL
Yüz ve vücuttaki küçük damarların tedavisinde kullanılır. Lazer ışığı istenmeyen damarda ısı yoluyla hasara neden olur ve damar kaybolur. Son 5 yıldır gittikçe artan yaygınlıkta kullanılmaktadır. Cildin dışından verilen lazer ışınları ile çapı 4 mm altında olan toplardamar genişlemeleri yok edilebilir En kolay ve risksiz tedavi yöntemidir hasta işlem sırasında hafif rahatsızlık hisseder. Tedavi uygulama süresi 15 ile 30 dakika arasında değişir. Seans sayısı problemin yaygınlığı, derinliği ve genişliğine göre değişse de genellikle 1, nadiren de 2 seansta yeterli oluyor. Bununla beraber tedavi sayısı damarların sayısı, rengi ve büyüklüğüne göre değişebilir. İşe dönüş lazer sonrasında hemen, skleroterapi sonrasında 3 gün içinde olanaklıdır. Bu tedavinin en güzel tarafı günlük aktivitelerinize hemen dönebilmenizdir Ağır egzersizlere başlama lazer sonrasında hemen, skleroterapi sonrasında genellikle 2- 4 hafta içinde gerçekleşir. Uygulama sırasında düşük acı hissedildiği için istenirse bir krem yardımıyla lokal anestezi ya da jel-soğutma uygulanabilir. Genel anesteziye gerek duyulmaz. Yapılan alanlarda hafif kabarma ve kızarıklık görülebilir. Ancak bu şikâyetler birkaç günde geriler. Uygulama sonrası güneşlenmemek gereklidir. Onun için kış ayları tedavi için en güzel zamandır.
Damarın büyüklüğüne ve yerine göre tekrarlayan seanslar yapmak gerekebilir. İdeal bir tedavi yoktur. Tedavi planı hasta muayene edildikten sonra kararlaştırılır bazen tedavileri kombine etmek gerekebilir.