*Rahim *Boyun Kısmının *İltihabi Hastalıkları (6)

Rahim Boyun Kısmının İltihabi Hastalıkları
Rahmin (uterusun) boyun kısmı serviks olarak adlandırılır. Armut biçimini andıran rahmin daha ince olan boyun kısmı vajinanın (haznenin) kubbesinde yer alır. Jinekolojik muayene sırasında doktorunuz tarafından rahatça gözlemlenebilir. Bu bölgenin iltihapları genellikle cinsel yolla bulaşırlar. Bunun dışında yaralanmalar, yabancı cisimler de iltihaplanma nedeni olabilir. Tedavi edilmedikleri durumda üst genital organ iltihaplarına ve dolayısıyla kısırlığa, inatçı ağrılara, dış gebeliğe, düşüklere neden olabilirler. Cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma riskinin daha fazla olduğu cinsel ilişkiye erken yaşta başlamak, çok eşlilik gibi durumlarda serviks iltihapları riski de fazladır. Rahim boynu iltihaplarına gonore, klamidya, trikomonas, herpes, papilloma virusu gibi etmenler yol açar. Gebelikten korunma amacı ile vajinaya uygulanan bazı kimyasal maddelerin tahrişi de bu tip rahatsızlığa neden olabilir.
BELİRTİLER:
Rahim boyun kısmı (serviks) iltihabının hafif formlarında hiçbir şikayetiniz olmayabilir. Bu rahatsızlığın en önde gelen belirtisi vajinal akıntıdır. Adet kanamanızı takip eden dönemde akıntınız fazlalaşabilir. Bunun dışında dış genital organlarda ve haznede yanma, kaşıntı, adet dönemi dışında veya ilişkiden sonra kanama, ilişki esnasında ağrı, idrar yaparken yanma hissi, karın alt bölgelerinde ağrılar hissedebilirsiniz.
Hastalığınız daha ileri safhada ise irin özelliğinde akıntı, rahatsız edici koku, haznede belirgin yanma hissi ve karın ağrıları kendini gösterebilir.
Eğer iltihabi durum (enfeksiyon) vücudunuzda yayılma göstermiş, rahim, yumurtalık ve tüpleri (kanalları) etkilemiş ise ateş, titreme, bulantı, kusma, daha şiddetli karın ağrıları gibi belirtiler görülecektir.
Şu durumlarda bir doktora başvurmanız önerilir:
-Sarı veya yeşilimsi renkte, kötü kokulu akıntı
-İdrar yaparken yanma hissi
-Sık idrara çıkma
-Karın alt kısımlarında, kasıklarda ağrı
-Adet dönemleri dışında veya ilişki sonrası az da olsa kanama olduğunda
-İlişki esnasında karın alt kısımlarında ağrı
-Bol miktarda iltihaplı vajinal akıntı, ateş, titreme, bulantı, kusma, şiddetli karın ağrısı veya baş dönmesi ile birlikte ise acilen bir hastaneye baş vurmalısınız.
TANI
Doktorunuz öncelikle sizden hastalığınızın belirtileri ile ilgili ve tanıda yardımcı olacak bilgiler isteyecektir. Evli olup olmadığınızı, kullandığınız doğum kontrol yöntemlerini, geçirdiğiniz jinekolojik hastalıkları ve ameliyatları, gebe olup olmadığınızı, geçirdiğiniz gebelikler ve doğumlar ile ilgili ayrıntıları, son adet tarihinizi ve var olan şikayetlerinizi soracaktır. Daha sonra jinekolojik muayenenizi yapacak, dış genital organlarda, vajina ve rahim boynunda normal dışı kızarıklık, şişlik, akıntı, koku, yaralanma, tahriş olup olmadığına bakacaktır.
Vajina ve rahim boynu muayenesi için spekulum adı verilen bir aleti vajinaya yerleştirmesi gerekecektir. Gerekirse serviksten sürüntü (smear) veya mikroorganizma araştırması için kültür alınacaktır. Bu işlemler bir fırça veya pamuklu çubuk sürülmesinden ibaret olup kesinlikle acı vermez. Spekulum ile muayeneden sonra sıra bimanuel yani iki elle yapılan (iki parmak vajinada iken diğer el ile karın alt kısımlarının yoklanması) muayeneye gelir. Bu işlem ile doktorunuz serviks, rahim ve çevresinde ağrı, hassasiyet, kitle veya başka normal dışı bulgular olup olmadığına bakacak, rahminizin boyun kısmını hareket ettirdiğinde ağrınız olup olmadığını soracaktır. Bunlar dışında gerekli görüldüğünde kolposkop adı verilen rahim boynunu daha yakından incelemeye olanak veren bir alet ile inceleme, şüpheli durumlarda anestezi uygulayarak biopsi (parça alınması) yapılabilir.
TEDAVİ
Doktorunuz, iltihaba yol açan ajana ve hastalığınızın şiddetine göre enjeksiyon, hap veya vajinal fitil şeklinde antibiotik veya benzeri mikrop öldürücü ajanlar önerecektir. Eğer eşinizde de idrar yaparken yanma veya akıntı belirtileri varsa ona da tedavi uygulanması şarttır. Rahatsızlığınız mikrobik değil de tahriş edici ajanlara bağlı ise bu maddelerin kullanımına son vermek gerekir.
Tedaviye cevap alınamazsa ya da hastalığın sık sık tekrarlaması durumunda rahim ağzına elektro-koterizasyon ( serviks yüzeyinin yer yer yakılması), krio-koterizasyon (dondurularak hastalıklı dokuların tahribi), laser cerrahisi ya da bir kısım serviks dokusunun çıkarılması tekniklerinden biri uygulanabilir.
Rahim boynu iltihabı tedaviye oldukça iyi cevap veren bir hastalıktır. Gerekli ilaçlar ve/veya müdahaleler uygulandığında, eş tedavisi başarı ile yapıldığında tamamen iyileşecektir. Tedavi edilmez veya yetersiz olursa, iltihap üst genital organlara yayılıp daha ağır bir hastalık tablosu ortaya çıkarabilir, bu durum kısırlığa, dış gebeliğe, uzun süreli ağrılara neden olabilir.
KORUNMA
Tüm cinsel yolla bulaşan hastalıklar söz konusu olduğunda önerildiği gibi tek eşlilik ve cinsel ilişkide kondom kullanılması bu hastalıktan korunmanızda da önemlidir. Bunun yanı sıra vajinal akıntılarınızın zaman geçirilmeden tedavi edilmesi, yılda bir smear testi yaptırmanız, vücut temizliği sırasında vajinayı (hazneyi) sık sık yıkamamanız, sabun veya benzeri maddeler kullanmamanız rahim boynu iltihabından korunmanız için yeterli olacaktır.

HAZIRLAYAN: Op.Dr.Şivekar TINAR