*ANEMİ *Anemi (5)

Anemi nedir?

Kansızlık yada tıptaki karşılığı ile anemi, dokulara oksijen taşıyan alyuvarların (eritrositler) içinde bulunan hemoglobin miktarının azalmasıdır. Bu durumda dokulara ulaşan oksijen miktarı da azalır. Anemi bir durumun genel ismidir. Dokulara yeterli oksijen ulaşmamasının bedenin her bölgesi üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Özellikle çocuklarda büyüme ve gelişmeyi engelleyebilen çok önemli bir durumdur. Bu bakımdan tanısı ve tedavisi dikkatli bir incelemeyi gerektirir.

Belirtileri ve seyri nasıldır? Toplumda sık görülen kansızlık tipleri genellikle çok fazla bulgu vermezler. Aneminin halsizlik, yorgunluk, kuvvetsizlik, çarpıntı, uyuşma gibi pek çok belirtisi olabilir. Ancak, sık rastlanan kansızlık tipleri genellikle yavaş ve sinsi geliştiği için kişi bu bulguları farketmeyebilir ya da bulgular yavaş geliştiği için hasta farkına varmaksızın bu bulgulara tahammül edebilir hale gelir.

Hekimin gözleyebildiği; solukluk, el ayalarında ve tırnaklarda soluklaşma, kalp atım sayısının artışı gibi anemi bulguları varsa da, araştırmalar hafif ve kronik anemilerin muayene bulgularıyla tanınamayabileceğini göstermektedir. Bu bakımdan, hekimler aşikar belirtileri olmayan bazı kişiler için de zaman zaman anemi şüphesi ile kan tetkiki isteyebilirler.

Aneminin doğrulanabilmesi için, kan hemoglobin düzeyinin normalin altında olması gerekir. Bu nedenle anemisi olduğu düşünülen bir kişi için ilk yapılması gereken test tam kan tetkiki/sayımı adı da verilen "hemogram"dır. Tam kan sayımı, kanın şekilli yapılarının sayılmasıdır. Tam kan sayımı ya da tıbbi adıyla "hemogram" günümüzde, otomatik kan sayımı cihazları ile çok kısa sürede ve büyük bir doğrulukla yapılabilmektedir.

Hangi durumlarda demir eksikliği anemisi düşünülür?

Kansızlığı (anemisi) olan bir kişinin alyuvarları (eritrositleri) normalden küçük ise hekimler için genellikle ilk olasılık, tüm anemiler arasında en yaygın anemi olan demir eksikliği anemisidir. Demir eksikliği anemisini tanımak için en seçkin test, kanda "ferritin" adlı maddenin ölçümüdür. Hekim bunun yanında "serum demir düzeyi" ve "serum demir bağlama kapasitesi (TDBK) düzeyini" de görmek isteyebilir.

Alyuvarların normalden küçük olduğu anemilere mikrositer anemi denir. Tanısında yararlanılan laboratuvar testleri; serum demiri, demir bağlama kapasitesi, ferritin ve periferik kan yaymasıdır.