*Reaktif *Artrit Ve *Postenfektif *Artropatiler (6)

Reaktif Artrit Ve Postenfektif Artropatiler
Reaktif artrit, eklemlerin bir enfeksiyon sonrası ağrılı ve şiş bir hal aldığı durumdur. Barsak enfeksiyonları, genital (cinsel organ) ve idrar yolu enfeksiyonları bu hastalığı başlatabilir. Reaktif artrit spondiloartrit diye bilinen bir hastalık grubuna dahildir. Bu hastalık grubu; ankilozan spondilit, farklılaşmamış spondiloartropati, sedef hastalığı ile ilişkili artrit, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ile ilişkili artriti içerir. Bazı doktorlar göz ya da genital enfeksiyon olup olmamasına aldırmayarak ‘reaktif artrit’ ve ‘Reiter sendromu’ terimlerini birbiri yerine kullanmaktadır.
Reaktif artrit vakalarının çoğundan iki çeşit bakteri (mikrop) sorumludur.
1. Barsak enfeksiyonlarına sebep olanlar - Salmonella, Shigella, Campylobacter ve Yersinia bakteri türlerini içerir. Bu bakteriler sıklıkla ishale sebep olurlar ve bir aya kadar geçerler.
2. Genital enfeksiyone sebep olanlar – Clamidia trachomatis isimli cinsel yolla geçen bakterinin sebep olduğu enfeksiyonu içerir. Clamidia alt karın ağrısı, idrar yaparken yanma ve cinsel organda iltihaplı\sulu akıntıya sebep olabilir ancak bazılarında hiç bir şikayet de olmayabilir.
Reaktif artrit geliştirme riskini belirlemede kişinin genetik yapısı rol oynayabilir. HLA-B27 adı verilen gene sahip olan insanlarda reaktif artrit daha sık gelişir. Bununla birlikte reaktif artriti olan bir çok hastanın HLA-B27 geni yoktur.
BELİRTİLERİ
Enfeksiyondan 1–4 hafta sonra, aniden eklemde ağrı ve şişlik başlaması reaktif artrit için tipiktir. Sıklıkla ağrı ve şişlik üç ya da daha az eklemde olur. Diz, ayak bileği ya da ayak sıklıkla etkilenir. Reaktif artritli hastalarda konjonktivit (göz iltihabı) gelişebilir.
TANI
Reaktif artrit tanısı koymanın en güvenilir yolu idrar ya da dışkıda olayı tetikleyen bakterinin saptanmasıdır. Kan testleri de yardımcı olabilir fakat idrar ya da dışkı kültürü kadar iyi değildir. İshal ya da cinsel organ akıntısından sonraki bir ay içerisinde eklem iltihabı çıkaran hastada kültürde mikrop görülmese bile reaktif artrit tanısı konulabilir. Sıklıkla eklem sıvısı veya dokularından kültürde bakteri bulunmaz. Fakat bakteriyel DNA parçaları reaktif artritli hastaların eklemlerinde bulunabilmiştir.
TEDAVİ
Antibiyotikler: Antibiyotikler aktif genital enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılabilir. Fakat antibiyotiklerin reaktif artrit geliştikten sonra eklem ağrısını azalttığını ya da hastalığın seyrini kısalttığını gösteren delil yoktur.
Ağrı kesici ilaçlar: Eklem ağrısı ve şişliğini azaltmak için başlangıçta Ibuprofen(brufen), naproksen sodyum(apranax) ve ya indometasin(endol) gibi ağrı kesici romatizma ilaçları 2 hafta süresince düzenli ve yüksek dozda kullanılır.
Diğer tedaviler: Eğer hasta ağrı kesici ilaçlara cevap vermiyorsa eklem içine steroid (kortizon) enjeksiyonu yapılabilir. Çok aktif artriti olan hastalarda kısa süreli ağızdan ya da enjeksiyonla steroid gerekebilir. Uzun süreli ve diğer ilaçlarla geçmeyen hastalarda bağışık sistemini düzenleyen diğer ilaçların kullanılması gerekebilir.
Göz tedavisi: Reaktif artritli hastalarda konjonktivit (göz iltihabı) gelişebilir ve genellikle kortizonlu göz damlaları ile tedavi edilir. Eğer göz ağrısı ve bulanık görme gelişirse göz hastalıkları uzmanına danışılmalıdır.
HASTALIĞIN SEYRİ
Reaktif artrit genellikle hafif bir hastalıktır ve kendi kendine geçer. Bazı hastalarda iyileşip tekrarlayabilir. Bir kısmında ise hastalık sürekli bir hal alır. Bazen omurgayı etkileyerek ankilozan spondilite benzer bir hastalık olarak da sürebilir.

HAZIRLAYANLAR; Dr Fulya DÖRTBAŞ, Prof Dr Yaşar KARAASLAN