*Septisemi (6)

Septisemi
Kana bakteri karışması sonucu hastalık oluşmasıdır. Kan zehirlenmesi olarak da bilinir.
Genellikle cerahatlenmeye yol açan {piyojen) bakterilerin veya bunların salgıladıkları zehirli maddelerin vücutta yerleştikleri odaklardan zaman zaman kan dolaşımına karışmalarıdır. Kan yoluyla dağılarak çoğalırlar. Vücudun buna karşı gösterdiği tepki sonucu ortaya çıkan belirtilerle özelleşen klinik tabloya “Sepsis” ya da “Septisemi” denir.
Piyemi; sepsis sonucu cerahat yapıcı bakterilerin kan yoluyla çeşitli organ ve dokulara taşınıp bu organlara yerleşmeleriyle birçok cerahatli yeni odaklar yaratmalarına “Piyemi” denir.
Septisemiye neden olan mikroplar vücuda çeşitli yollarla girebilir;
1. Deri üstündeki bir yarada mikrop kapma sonucu enfeksiyon oluşması
2. Bir apsenin patlayarak iltihabın kana karışması,
3. Boğaz enfeksiyonu (sözgelimi bademcik), diş çekimi sonrası,
4. Akciğer enfeksiyonu (zatürree gibi)
5. Bağırsak iltihabı (tifo gibi)
6. İdrar yolları enfeksiyonu
Septisemi etkeni olarak en sık rastlanan bakteriler “A grubu hemolitik streptokoklar” ve ”Stafilokoklar”dır. “Gonokok”, ”Meningokok”, “Pnömokok”, “E. koli”, Psödomonas”, “Proteus” ve “Klebsiella ” bakterilerine daha az rastlanır.
Bakteri vücuda girdikten sonra normal olarak akyuvarlar bakteriye karşı koyarlar genelde de olayı sınırlarlar. Ancak bakteriler akyuvarların direnme gücünü aşacak kadar çoğalırlarsa septisemiyle bedene yayılırlar.
Septisemi gelişme olasılığı savunma sisteminde zayıflığa yol açan: Şeker hastalığı, kronik bronşit ve astımı olanlarda, alkolikler, uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlılarında, kanser hastaları (özellikle tedavi altında olanlar), uzun süre kortizon ve benzeri ilaçlar kullananlarda, çok yaşlılar ve bebeklerde fazladır.
BELİRTİLERİ
Hastanın bağışıklık sisteminin gücüne göre bulgular çeşitlidir. Hastada genellikle halsizlik, bitkinlik hali görülür. Ateşi akşama doğru üşüme, titremeyle 40 dereceye kadar ulaşabilir. Vücut serin, tırnak yataklarında morarma vardır. Deride hafif, noktalar halinde kırmızı döküntüler, deri ve konjunktivada da kanama odakları oluşabilir. Dil kuru ve paslıdır. Terleme eğilimi ve nabzın artması hastalığın en belirgin özelliğidir. Tansiyon düşme eğiliminde, idrar çıkımı azalmış, solunum dakika sayısı artmıştır.
Karaciğer ve dalak büyümesi gelişebilir. Hastada morarmaya da rastlanabilir. Hastaların kan örneği incelendiğinde akyuvarların (lökosit) sayısının arttığı ya da azaldığı görülür. Alyuvarların çökme hızı da artar [sedimantasyon hızlanması). Tedavi edilmeyen hastalar kısa süre içinde (24–72 saat) kaybedilebilir.
TEDAVİ
Septisemi mutlaka hastanede tedavi edilebilir. Yukarıdaki belirtiler görülür görülmez bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Vücutta oluşan sıvı açığı serumlarla yerine konur, enfeksiyona yol açan bakterileri yok etmek için antibiyotikler kullanılır ve sonuç genellikle başarılı olur. Eğer septisemi kuşkusu varsa hastadan klinik örnekler (kan, idrar, balgam) laboratuarda kültür hazırlanmalı ve antibiyotiklere duyarlılık testi uygulanmalıdır.

HAZIRLAYAN; Dr. Muzaffer FİNCANCI