*Mikrobiyolojik İncelemeler (6)

Mikrobiyolojik İncelemeler
Mikrobiyolojik işlemler, enfeksiyon hastalıklarının teşhis ve tedavisinde doktora yardımcı olmaktadır. Bu işlemler ile enfeksiyonu oluşturan mikroorganizma üretilir, türü belirlenir. Mikroorganizmaya ait antijenlerin veya mikroorganizmaya karşı oluşan antikorların serolojik yöntemlerle tespiti yapılabilir.
Mikrobiyolojik işlemler sadece enfeksiyon hastalıklarının teşhisinde değil, hastalığın teşhisinden sonra uygulanacak antibiyotik tedavisinin yönlendirilmesinde de yardımcı olmaktadır. çünkü, tahmini antibiyotik tedavisinin sınırlı olarak kullanılması gerektiğini, laboratuvardan gelecek antibiyotik duyarlık test sonuçlarına göre, yan etkisi en az olan ve en ucuz olan antibiyotiğin seçilmesi gerektiğini hepimiz bilmekteyiz.
Mikrobiyolojik incelemeler için, kan, idrar, balgam, dışkı, boğaz sürüntüsü, Beyin omurilik sıvısı(BOS), yara, akıntı ve abse içeriği kullanılmaktadır.
Enfeksiyon haftalıklarının teşhisinde üç ayrı mikrobiyolojik yöntem kullanılır
a) Mikroskopik incelemeler
b) Kültürler
c) Serolojik incelemeler

a) Mikroskopik incelemeler: Enfeksiyon olduğundan şüphelenilen bölgeden alınan örneğin mikroskopla doğrudan veya boyanarak incelenmesidir. Örneğin kanın mikroskopla incelenmesiyle sıtma, BOS’un incelenmesiyle menenjit, dışkı örneğinin incelenmesiyle ishalin tipi kolayca tanınabilir.
b) Kültürler: Enfeksiyon etkeni olan mikropların üretilmesi amacıyla yapılır. Bunun için kan, balgam, dışkı, idrar, Beyin Omurilik sıvısı (BOS), abseden alınan örnekler özel besiyerlerine ekilerek enfeksiyon etkeni üretilir ve buna en etkili olan antibiyotik tespit edilir
c)Serolojik incelemeler. Bakteriel enfeksiyonların teşhisinde, serolojik testler büyük bir yer tutar.
Basit olarak, serolojik testlerin esasını teşkil eden antijen-antikor reaksiyonları, bilinen bir antijen karşısında bilinmeyen antikoru veya bilinen bir antikor yardımı ile bilinmeyen bir antijeni meydana çıkarmaya yarar.
Bir çok serolojik testte, teşhise varabilmek için, çift serumla çalışmak (akut ve nekahat safhalarına ait kan) ve iki serum arasında titre farkının yükseldiğini görmek gerekir. Yapılan tek bir testle bu dilüsyon farkını incelemek mümkün değildir. Bu nedenle teşhis süresi bazen uzamaktadır
Serolojide kullanılan testler, değişik antijen antikor reaksiyonlarına dayanırlar; aglütinasyon, presipitasyon, flokülasyon, lizis, nötralizasyon, kompleman fiksasyon, opsonizasyon, pasif aglütinasyon, inhibisyon testleri, immünodifüzyon, immünoelektroforez, Floresan Antikor Testi (FAT), Radio İmmun Assay (RIA), ve ELISA gibi.

HAZIRLAYAN; Dr. Başak DOKUZOĞUZ