*Miyeloid *Lösemiler (6)

Miyeloid Lösemiler
“Miyeloid lösemi”, kan hücrelerinin öncül hücrelerinden (akyuvarlar-savunma hücreleri-, alyuvarlar-kırmızı kan hücreleri-, trombositler-kan pulcukları, kan pıhtılaşmasını sağlayan hücreler) kemik iliğinde gelişen kan kanseri çeşididir. Akut ve kronik miyeloid lösemi olarak iki grupta incelenebilir
AKUT MİYELOİD LÖSEMİ
Akut’ un sözlük anlamı bir hastalığın ilk belirtilerinin ani, çabuk ve şiddetli seyrettiği dönem ağır, keskin, vahim olarak tanımlanmaktadır. ‘’Akut miyeloid lösemi’’ de hastalığın kronik olana göre daha hızlı seyreden daha genç hastalarda görülen şeklidir. Kanda genç hücrelerin artması ile kendini gösterir.
Birçok hastada sebep belli olmazken, bazı hastalarda sebep çalışılan iş ve süresi ile ilişkilidir. Deri, lastik petrol endüstrilerinde çalışanlar, kamyon şoförleri ve benzin istasyonu görevlileri gibi uzun süreli olarak benzene maddesine maruz kalanlarda görülebilir. Uzun süreli sigara kullanımı da diğer kanserlerde olduğu gibi bu kan hastalığında da bir sebep olabilir. Başka kanserler sebebiyle kemoterapi tedavisi uygulanmış olanlarda da bu hastalık görülebilir.
Hastalık her yaşta görülebilmekle birlikte temelde ileri yaş erişkin hastalarda görülür. Yetişkin hastalarda görülen akut lösemi hastalarının %85’ i, çocuklarda görülen lösemilerin %15’ i akut miyeloid lösemidir.
BELİRTİLER
Ateş ve enfeksiyon bulguları bir numaralı belirtidir. Hastalıktan etkilenmiş hücre tipine göre kansızlık, kanama veya kan pıhtılaşması ile ilgili bozukluklar, böbrek yetmezliği halsizlik gibi bulgular gözlenebilir.
TANI
Yukarıdaki şikâyetler doğrultusunda yapılan kan tetkiklerinde, kan sayımında saptanan anormallikler hastalık konusunda şüphelendirir. Kandaki hücre fazlalığı veya azlığı saptanan hastalar bir Dâhiliye ya da Hematoloji Uzmanına yönlendirilmelidir. Bu doktorlar tarafından, parmak ucundan alınacak bir damla kanın cam üzerine yayılarak boyanıp mikroskopta bakılması suretiyle hastalıktan şüphe edilir. Dâhiliye veya Hematoloji Uzmanı uygun görürse hastalardan kemik iliği örneği alarak ve kandan yapılan bazı diğer tetkikler yardımı ile tanı kesinleştirilir.
PROGNOZ
65 yaşın üzerindeki hastalarda hastalıksız yaşam oranı %40’ lar civarındadır.
TEDAVİ
Tedavi bir Hematoloji uzmanı tarafından kemoterapi ilaçları ile yapılır, tedavi uzun ve zorludur. Bazı uygun hastalarda kemik iliği nakli işlemi ile de tedavi uygulanabilir.
KOMPLİKASYONLAR
Hastalığın kendisi ve tedavisine bağlı olarak sık sık enfeksiyona yakalanma, ateş yüksekliği, kansızlık, kan pulcuklarında düşme, kan pıhtılaşması, böbrek ve/veya karaciğer yetmezliği görülebilir.
KORUNMA
Yukarıda belirtilen iş gruplarında çalışmanızın zorunlu olduğu durumlarda benzen maddesine maruz kalınma hali azaltılarak hastalık ihtimali azaltılabilir. Sigara kullanmamanız hastalıktan önleyici olabilir.
KRONİK MİYELOİD LÖSEMİ
Kronik, sözlük anlamı olarak ‘’ Bir hastalığın uzun süre devam etmesi durumu, müzmin’’ anlamındadır. ‘’Kronik miyeloid lösemi’’ kemik iliğinde hücre yapımında yer alan şifrelerdeki doğuştan gelen hata sonucu normal işlevini gören hücrelerin üretilemeyişi ve anormal çok sayıda akyuvar üretilmesi ile sonuçlanan bir hastalıktır.
Daha çok ileri yaş hastalarda görülmektedir erkek hastalarda bayan hastalara göre daha sık olarak rastlanmaktadır.
BELİRTİLER
Halsizlik, yorgunluk, fazla yükselmeyen ateş, kilo kaybı gibi şikâyetler görülebileceği gibi hastaların kan tahlillerindeki beyaz kan hücresi yüksekliği daha sıklıkla tesadüfen saptanır. Bazı hastalarda dalakta büyüme ve ona bağlı karnın sol üst tarafında ağrı, erkenden doyma görülebilir. Bu hastalık dalağı en çok büyüten hastalıklardandır.
TANI
Muayenede dalağın çok büyük olarak saptanması ve yapılan kan tahlilinde akyuvarlarda 25000–300000/μl arası artış saptanması, kansızlık ya da aşırı artmış kan pulcuğu sayımı hastalıktan şüphelendirir. Yine bir Dâhiliye ya da Hematoloji Uzmanının yapacağı parmak ucundan alınan kan yayması ile hastalık tanısı neredeyse kesinleşebilir. Tamamlayıcı ve daha ileri diğer kan tahlillerinin sonuçları, kemik iliğinden alınan parçanın boyanarak mikroskopta bakılması ile tanı kesinleşir.
PROGNOZ
Hızlanma fazına girip de gidişatı değişmediği sürece prognozu iyi bir hastalıktır.
TEDAVİ
Bir Hematoloji Uzmanı tarafından önerilecek kemoterapi ilaçları (damar veya ağız yolu ile alınan) kullanılabilir ve/veya kemik iliği nakli uygulanabilir. Uygulanan ilaçlar hastalığın evresine hastanın yaşına göre değişir.
KOMPLİKASYONLAR
Hastalığın kendisi ve tedavisine bağlı olarak sık sık enfeksiyona yakalanma, ateş yüksekliği, kansızlık, kan pulcuklarında düşme, böbrek ve/veya karaciğer yetmezliği, dalağın çok büyümesinde bağlı ağrı, kan pulcukları fazlalığına bağlı damar tıkanıklığı, kan pıhtılaşması görülebilir.
KORUNMA
Bu hastalıktan korunmak için önerilen herhangi bir önlem yoktur.

HAZIRLAYAN; Dr Burçak ERKOL YILMAZ