*PULMONER EOZİNOFİLİ (6)

PULMONER EOZİNOFİLİ
Pulmoner eosinofili; havayolunda ve/veya akciğer dokusunda eozinofil (bir tür akyuvar hücresi) artışına bağlı olarak gelişen, farklı özellikler taşıyan bir hastalık grubudur. Kanda eozinofil sayısında artış olabileceği gibi bazı hastalarda kandaki eozinofil sayısı normal bulunabilir. Akciğerlerde biriken eozinofillerin akciğer dokusuna zarar vermesi sonucu hastalık bulguları ortaya çıkmaktadır.
Solunum veya sindirim yolu ile alınan maddeler; ilaçlar, parazit, mantar gibi enfeksiyon etkenleri vb faktörler vücutta eozinofil artışına neden olabilir. Aslında bu olay bir çeşit alerjik yanıttır.
Pulmoner eozinofili bazen herhangi bir dış etken olmadan da gelişebilir. Bunlar genellikle nedeni bilinmeyen hastalıklardır, vücudun kendi hücrelerine karşı aşırı duyarlılık göstermesi sonucu ortaya çıkarlar. Nadir görülen bu hastalıklardan bazıları; akut eozinofilik pnömoni, kronik eozinofilik pnömoni, idyopatik hipereozinofilik sendrom, Chug-Strauss Sendromu, eozinofilik granülom, histiositozis X sendromudur.
Bronş astımı da bazen pulmoner eozinofiliye neden olabilir.
Pulmoner eozinofili nadir görülen bir durumdur. Parazit hastalıklarının yaygın olduğu bölgelerde daha sık görülür. Kadın ve erkeklerde görülme sıklığı hastalık nedeni, yaşam tarzları, sigara içme alışkanlığı vb faktörlere göre değişebilir.
Dış etkenlere bağlı pulmoner eozinofili nedenleri: İlaçlar (bazı antibiyotikler, ağrı kesiciler, tansiyon ilaçları, depresyon ilaçları, doğum kontrol ilaçları, epilepsi ilaçları, vb), kokain, bazı yiyecekler, besin katkı maddeleri (L-triptofan vb), enfeksiyon etkenleri (parazitler, mantarlar, bakteriler, virüsler), diğer hastalıklarla birlikte (bağ dokusu hastalıkları, vaskülitler vb), zehirli gazların solunması (nikel tozları, trikloretan vb)dır. Bazen herhangi bir neden olmayabilir.
BELİRTİLERİ
Hastaların şikâyetleri bazen ani başlangıçlıdır, bazen ise sinsi bir seyir gösterir. En sık görülen yakınmalar; hışırtılı solunum, halsizlik ve kuru öksürüktür. Ancak bazen ateş, kilo kaybı, göğüs ağrısı, balgamla karışık kan tükürme, ishal, sinüzit ve ciltte döküntü gibi şikâyetler de olabilir.
Hastanın şikayetlerinin ne zaman başladığı, tekrarlayan yakınmalarının olup olmadığı, kullandığı ilaçlar, yediği yiyecekler, geçirdiği enfeksiyonlar, diğer hastalıkları, yaptığı seyahatler (örneğin parazitlerin sık görüldüğü bir bölgeye seyahat gibi) gibi bazı sorular tanı için çok yararlı olabilir.
Muayene sırasında ciltte lekeler, kaşıntı görülebilir. Akciğerlerde ral ve ronküs adı verilen anormal solunum sesleri duyulabilir. Kalp yetmezliğine ait bulgular, karın bölgesinde hassasiyet, bacaklarda şişme, sinir sistemine ait bulgular da diğer muayene bulgularıdır.
TANI
Akciğer grafisi, kan sayımı ve kanda eozinofil sayımı, eritrosit sedimentasyon hızı, IgE ölçümü, gaita muayenesi, balgamda eozinofil sayımı, balgam kültürü, solunum fonksiyon testleri, cilt testi, bilgisayarlı göğüs tomografisi en sık kullanılan tanı yöntemleridir. Hastanın tıbbi öyküsü ve fizik muayene bulgularına göre tanı için bu yöntemlerden bir veya daha fazlası kullanılabilir.
Bu yöntemlerle tanı konulamayan hastalarda bronkoskopi (ince, ucu kıvrılabilir bir kamera ile akciğerlerdeki büyük hava yollarının değerlendirilmesi işlemi) yapılarak akciğer dokusundan biyopsi ve/veya bronkoalveolar lavaj (bronkoskopi işlemi sırasında akciğerin belirli bir bölgesine sıvı verilip geri alınması ve bu sıvının tetkik edilmesi) alınması gerekebilir. Bronkoskopik işlemlerle tanı konulamayan bazı hastalarda ise akciğerlerden cerrahi girişimle doku örneği alınması (açık akciğer biyopsisi) veya hastalık bulgularının olduğu diğer organlardan biyopsi yapılması gerekebilir.
TEDAVİ
İlaçlara bağlı gelişen hastalıklarda sorumlu ilacın kesilmesi tedavi için genellikle yeterlidir. Parazitler, mantarlar veya diğer enfeksiyon etkenlerine bağlı olarak gelişen pulmoner eozinofilide uygun antibiyotikler kullanılmalıdır, nadiren kortikosteroid verilmesi gerekebilir.
Nedeni bilinmeyen pulmoner eozinofili hastalıklarında ise kortikosteroidler (kortizon) ve diğer bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılmaktadır.
Genel durumu kötü, solunum yetmezliği olan hastalarda, oksijen tedavisi, nefes açıcı ilaçlar, yüksek doz kortikosteroid ve bazen solunum destek tedavileri gerekebilir.
SEYİR
Basit pulmoner eozinofilide (ilaca bağlı, parazitlere bağlı hastalıklar) hastalığın seyri genellikle iyidir.
Ancak nedeni bilinmeyen bazı pulmoner eosinofili hastalıklarında solunum yetmezliği ve/veya diğer organ yetmezliklerine bağlı ölümler görülebilir.

HAZIRLAYAN; Doç. Dr. Tülin SEVİM