*Sedef Hastalığı *Deri Belirtileri (*Psoriasis) (6)

Sedef Hastalığı Deri Belirtileri (Psoriasis)
Sedef hastalığı, kırmızı, üzeri sedefi beyaz kepeklenmelerle seyreden bir deri hastalığıdır.Hastalık vücudun her bölgesinde görülebilse de en sık dirsekler, dizler, saçlı deri, bel bölgesi ve tırnaklar tutulur.Görülme sıklığı %1-2’dir.
Hemen her yaşta görülebilmesine rağmen 15-35 yaşları arasında daha sık rastlanmaktadır. Alevlenme ve iyileşme dönemleri gösteren bir seyir özelliği vardır. Özellikle guttat(damla) psoriasiste infeksiyon odağının kaldırılmasıyla tam iyileşme olabilir.
Sedef hastalığı kaşıntı ve yanmalara yol açmaz ancak stres, alkolizm ve diyabet(şeker hastalığı) gibi durumlarda bazı rahatsızlıklar olabilir. Hastalık kişiden kişiye bulaşmaz.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Kalıtımsal yatkınlığı olan kişilerde bazı enfeksiyonlar, fiziksel, kimyasal ve psişik travmalar, gebelik, menapoz gibi hormonal dalgalanmalar ve bazı ilaçlar hastalığın ortaya çıkışında tetikleyici olabilir.
Stres, hastalığı artıran faktörlerin başında gelmektedir. Bazen deri kesildikten sonra, tahriş veya şiddetli güneş yanıklarından sonra yeni sedef alanları belirebilir.
Sedef hastalığında asıl olay hastalıklı bölgede derinin aşırı üremesidir. Normalde 26-28 günde bir olan yenilenme süresi sedef hastalığında 3-4 güne inmiştir. Derinin üst tabakasının kalınlaşması, büyümesi ve sonuçta sedef renginde kepeklenmeler görülür.
Psoriasis Tipleri
Plak Psoriasis: En sık görülen tipidir. Diz, dirsek, saçlı deri ve kuyruk sokumu gibi bölgelerde birkaç santimetre çapında kırmızı, kepekli döküntüler vardır.
Guttat(Damla) Psoriasis: Özellikle çocuklarda boğaz enfeksiyonu sonrası ortaya çıkan boyutları 1 santimetreden küçük olan döküntülerdir.
İnvers(Ters) Psoriasis: Sıklıkla koltuk altı, kasıklar gibi derinin katlanma bölgelerinde ortaya çıkar. Bu bölgelerdeki nemden dolayı kepeklenme görülmez. Diğer ekzema türleri ve mantar hastalıklarıyla karışır.
Eritrodermik Psoriasis: Hastanın tüm vücudunda yaygın kızarıklık ve kepeklenme vardır. Sıvı-elektrolit dengesizliği görülebilir.
Püstüler Psoriasis: Cerahatli döküntülerle seyreder. Jeneralize(yaygın) ve jeneralize olmayan (lokalize) tipleri vardır.Yaygın püstüler psoriasiste kıvrım bölgeleri tutulur ve çok ciddi seyreder. Ateş, halsizlik, genel durum bozukluğu görülür.
Tırnak Psoriasisi: Sedef hastalığında tırnak tutulumu sık görülür. Tırnaklarda noktasal çukurlanmalar(yüksük tırnak), kalınlaşma, renk değişikliği ve dökülmeler olabilir.
Psoriatik Artrit(Sedef romatizması): Hastaların %5-15’inde gelişebilir.
TANI
Deri, tırnak ve saçlı deri muayenesi ile tanı konur. Eğer tanıda güçlük çekilirse deri biyopsisi yapılır.
TEDAVİ
Tedavi hastalık belirtilerinin iyileşmesini sağlar, tekrarları önleyemez. Yanlış ve gereksiz tedaviler hastalığın direnç kazanmasına ve hafif şekillerin ağır ve yaygın sedef tiplerine dönüşmesine neden olabilir.
Nemlendirici krem ve losyonlar kabukları yumuşatır ve kaşıntıyı kontrol altına alır. Kepekleri kaldırmak için salisilik asit(vazelin içinde) kullanılır.
Kortizon içeren kremler, sentetik D-vitamini, katran türevleri ve antralin deriye uygulanarak kullanılabilir.
Normal güneş ışığı veya suni ultraviyole tedavileri faydalı ve etkilidir. Hastalığın yaygın olduğunda metotreksat, retinoidler ve siklosporin ağız yoluyla kullanılan ilaçlardır. Son yıllarda etanersept, infliksimab ve efalizumab gibi biyolojik ajanlar, dirençli ve diğer ilaçların etkisiz olduğu durumlarda sedef hastalığının tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır.
Tüm bu tedavilere rağmen henüz sedef hastalığında kesin tedavi yoktur. Araştırmalar devam etmektedir.

HAZIRLAYAN; Doç. Dr. Nurdan LENK