*Yaygın *Gelişimsel Bozukluklar (6)

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar
Yaygın gelişimsel bozukluklar; erken çocukluk döneminde başlayan sosyal ilişkide, dil - sözel olmayan etkileşimde, tekrarlayıcı davranış ve ilgi alanında uygun gelişmemenin veya kaybının olduğu bir grup psikiyatrik bozukluktur. Genel olarak bu bozukluklar gelişimin birçok alanını etkilerler ve süreğen işlev bozukluklarına yol açarlar. Amerikan Psikiyatri Birliği, 1994 yılında yaygın gelişimsel bozuklukları 5 bozukluktan oluşan bir grup olarak sınıflandırmıştır. Bunlar:
1. Otistik Bozukluk
2. Rett Bozukluğu
3. Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu
4. Asperger Bozukluğu
5. Başka türlü adlandırılmayan yaygın gelişimsel bozukluk’dur
Yaygın gelişimsel bozukluğun ortak özellikleri olan sosyal etkileşimde bozulma, dil ve sözel olmayan etkileşimde bozulma ve tekrarlayıcı davranış-dar ilgi alanının atipik otizmde de bulunmasına rağmen, başlangıç yaşının geç olması, gözlenen semptomların atipik olması, semptomların tanı koymak için yetersiz olması ya da bunların hepsinin bir arada bulunması nedeniyle otizm yerine atipik otizm ya da başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk ismi verilmiştir. Atipik otizmle tipik otizm arasındaki farklar günümüzde dahi tartışmalıdır. Atipik otizmin daha iyi seyirli olduğu konusunda fikirler yoğunlaşmıştır. Araştırmalar ve sonuçları yeterli olmasa da elde edilen belli bulgular vardır. Tipik otizmde, tanı kalıcıdır. Hafiften ağıra giden bir yelpazesi vardır. Buna karşın atipik otizmde ilerleyen yaşla tanı değişebilir ve bir kişilik özelliğine dönüşebilir. Otistik belirtiler zamanla kaybolabilir; iyi eğitimle ve elverişli şartlarda tamamen normale dönebilir. Ağır formu yoktur ve hafif otizmden ayrılması zordur. Öğrenme sorunları olabilir ve okul sorunları yaşanır. Stereotipik (tekrarlayıcı) hareketler ilerleyen yaşla kalıcılık göstermez. Takıntılı davranış, ritüeller atipik otizmde daha belirgin olabilir.
ÇOCUKLUK ÇAĞI DEZİNTEGRATİF BOZUKLUĞU
Bu tanısı olan çocuklarda doğumdan itibaren en az 2 yıl tamamen normal gelişim kaydedilir. Belirtiler genelde 3-4 yaş arası görülmeye başlar. Bu tanıyı koyabilmek için belirtilerin 10 yaştan önce gelişmiş olması gerekir. Ağır mental retardasyon ve ağır nörolojik sorunlar görülür.. Ayrıca epilepsiye rastlama olasılığı da sıktır. Başlangıç ani veya dereceli olabilir. İlk bulgular genelde hareketlilikte artış, huzursuzluktur. Daha sonra konuşma ve diğer yetilerde kayıplar görülür. Sonraki gelişim sınırlıdır. Tablo ciddi bir tablodur. Eğer ilerleyici bir nörolojik bozukluğun sonucu olarak ortaya çıkıyorsa, klinik tablo kötüleşebilir hatta ölümle sonuçlanabilir.

HAZIRLAYANLAR; Dr. Serhat TÜRKOĞLU