*Gırtlak (*Larenks) *Kanserleri (6)

Gırtlak (Larenks) Kanserleri
Larenks kanserleri üst solunum ve sindirim sistemi kanserleri arasında en sık görülenidir. Larenks kanserlerinin %95 den fazlası yassı epitelyum hücreli kanserlerdir. Bunun dışındaki tümörler; adenokanser, adenokistik kanser, verrüköz kanser, karsinoidler ve sarkomlardır.
Larenks kanserleri tüm evreleri göz önüne alındığında 5 yıllık yaşam %68’dir. Bu durum en yüksek tedavi oranlı kanser tipi olduğunu göstermektedir.
Erkeklerde daha sık görülmesine rağmen sigara içen kadın sayısının artmasıyla aradaki fark azalmıştır.
Çoğunlukla 60–70 yaşları arasında görülmektedir. Hastaların %1 ‘i 30 yaş altındadır.
En sık sebep sigara gibi tütün mamüllerinin tüketilmesidir. İkinci olarak tütünle birlikte sinerjik= destekleyici etki gösteren alkoldür. Sigara bırakılmasını takiben 15 yıl sonra kanser riski ortadan kalkar.
Boyacılarda, metal sanayinde çalışanlarda, dizel ve benzin buharına maruz kalanlarda, plastik sanayinde çalışanlarda, boyuna radyasyon görenlerde, kronik odun tozuna maruz kalanlarda, asbestozda ve reflüde görülme sıklığı artar.
BELİRTİLERİ
Ses kısıklığı, yutma güçlüğü, boğaz ağrısı, kulak ağrısı, nefes almada zorluk en sık başvuru şikâyetleridir. Özellikle sigara içen ve ses kısıklığı uzun süredir(>1ay) devam eden hastalarda akla kanser şüphesi gelmelidir.
TANI
KBB uzmanının yapacağı gırtlağı izlemeye yönelik indirekt veya direkt laringoskopi ve beraberinde alınan biyopsinin(kitleden parça alınması) histopatolojik incelenmesiyle doğrulanır.
TEDAVİ
Tedavi hastalığın bulunduğu evreye, tutulumun olduğu gırtlak bölgesine ve yayılıma göre değişiklik gösterir.
Erken evre tümörlerde (T1,T2) cerrahi tedavi ile radyoterapi supraglottik(üst gırtlak) ve glottik(gırtlak) tümörlerde eşit kür şansına sahipken, ileri evre tümörlerde (T3 ve T4) radyoterapi cerrahi ile birlikte uygulanır.
Cerrahi tedavideki amaç hastalıklı gırtlak bölgesinin çıkarılmasını ve gerekirse boyunda olan lenf bezlerinin temizlenmesini gerektirir. İlerlemiş vakalarda hastanın tüm gırtlağının çıkarılması ve ömür boyu boyundan açılan bir delikle(trakeostomi) yaşamasını gerektiren ameliyatlar uygulanabilir.
İlerlemiş tıbbi olanaklarla hastalarda organ koruyucu tedavi modaliteleri de geliştirilmiş olup bazı seçilmiş vakalarda uygulanması söz konusudur.

KORUNMA
Sigara ve alkolle yüksek ilişkili olduğundan dolayı sigara ve alkol kesinlikle içilmemelidir. Çalışma ortamında uzun süre kimyevi madde ile temas önlenmelidir.
En fazla rastlanan kanser tiplerinden biri olan gırtlak kanseri eğer erken evrede yakalanırsa, yaşam süresinin uzaması yanında, yaşam kalitelerini yüksek tutacak tedavi seçeneklerine sahiptirler.

HAZIRLAYAN; Dr. Arif ŞANLI