*Dişeti *Hastalıkları (6)

Dişeti Hastalıkları
Dişeti hastalıkları dişeti ve dişleri destekleyen dokuları etkileyen iltihabi hastalıklardır. Dişler yeterli bir şekilde temizlenemediği zaman dişlerimizin aralarında ve üzerlerinde kalan gıda artıkları, bakteriler üretirler, bu oluşuma bakteri plağı denir.Plağın üzerine zamanla tükürüğün çökelmesi sonucu diş taşları oluşurlar. Erişkinlerde diş kayıplarının %70'inden dişeti hastalıkları sorumludur. Bu hastalıklar erken dönemde teşhis edildiklerinde kolay ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilirler. Dişeti hastalıklarının önlenmesi veya tedavisi; doğal dişlerin korunması, daha rahat çiğnemenin ve daha iyi bir sindirimin sağlanması gibi diğer faydaları da beraberinde getirir. Dişeti hastalıkları dişeti iltihabı ile başlar ve hastalığın erken dönemidir. Bu dönemde dişetleri kanamalı, kırmızı ve hacim olarak büyümüştür. Erken dönemde çok fazla rahatsızlık vermeyebilir. Tedavi edilmezse hastalık ilerleyerek dişeti ve dişleri destekleyen çene kemiğinde geriye dönüşsüz hasar oluşturabilir. Hastalık ilerledikçe dişler sallanmaya başlar, hatta çekime gidebilir. Hastanın geç kalmadan bir dişhekimine muayene olunması gerekir.

Diş eti iltihabının nedenleri;
Ağız bakımının yetersiz olması; yetersiz sayıda, yetersiz sürede veya yanlış hareketlerle diş fırçalamak en sık görülen nedendir.

Vitamin eksikliği ve bedensel rahatsızlıklar nadiren görülür

Dişeti hastalıklarına neden olan diğer unsurlar; Dişeti hastalıklarının ana nedeni bakteri plağı olmakla beraber, diğer unsurlar da dişetlerinizin sağlığını etkileyebilir

Beslenme biçimi ve tütün kullanma ağız sağlığınızı etkilemektedir. Besleyici değeri düşük bir diyet vücudun hastalıklara karşı mücadele gücünü azaltmaktadır. Ayrıca, stres vucudun hastalıklardan korunma kabiliyetini etkileyebilir. Tütün kullananlar, kullanmayanlara göre, dişetlerini daha fazla tahriş etmektedirler. Lösemi, AIDS gibi vücudun savunma sistemini etkileyen hastalıklar dişetlerinin durumunu daha kötü bir hale getirebilir. Kişilerin enfeksiyona çok açık olduğu, kontrol altında olmayan şeker hastalığı gibi durumlarda dişeti hastalığı genellikle çok daha şiddetlidir ve kontrol altına alınması daha güçtür.

Hamilelik sırasındaki hormon değişimleri, dişetlerinin daha kırmızı olmasına, bakteri plağına karşı daha duyarlı bir hale gelmesine neden olur. Erken safhalarında bulunan mevcut bir dişeti hastalığı özellikle hamilelik döneminde daha da şiddetlenebilir.

Doğum kontrol hapları, antidepresanlar ve bazı kalp ilaçları da ağız sağlığınızı etkileyebilir.

Genel sağlığınızdaki en ufak değişimleri diş hekiminize bildiriniz.

BELİRTİLERİ
Dişeti iltihabının ilk belirtisi dişetindeki kanamalardır. Dişetlerinde renk, şekil bozuklukları ve ağız kokusu ile kendini daha da belli eder. Dişeti iltihabının neden olduğu diş kayıpları, çürüklerin neden olduğu diş kayıplarından çok daha fazladır.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki : Sağlıklı dişeti açık pembe renktedir. Dişe ve kemiğe sıkıca yapışmış olup, portakal kabuğuna benzer parlak - pütürlü bir görünümü vardır.

* Dişeti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi dişeti kanamasıdır.
Sağlıklı dişeti kanamaz
* Dişetlerinde şişmeler, kızarmalar oluyorsa,
* Dişetlerinde çekilmeler ve açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet
oluşuyorsa,
* Dişeti kenarlarında veya dişler arasında, diş taşlarına bağlı olarak oluşan
siyah alanlar görülüyorsa,
* Diş ile dişeti arasından iltihap geliyorsa,
* Dişlerde sallanmalar, uzamalar ve dişler arasında açılmalar oluyorsa,
* Ağızda sürekli bir kötü koku ve kötü tat hissi var ise,

TANI
Dişhekimleri, dişetlerinin genel görünümünden şüphelendikleri zaman periodontal sonda adı verilen bir alet ile diş ile dişeti arasındaki dişeti cebinin boyunu ölçerler. Yetişkinlerdeki her ağız içi muayenesinin bir parçası olarak diş etlerinin sağlığını gösteren muayene yapılmalıdır. Dişlerin etrafındaki kemik dokusunu değerlendirmek için röntgen filmleri alınabilir.

PROGNOZ
Bakteri plağı kaldırılmazsa sertleşir ve diş taşı olarak isimlendirilen birikintiler oluşur. Plaktaki bakteriler tarafından üretilen zararlı maddeler dişetlerine zarar verir ve dişetlerinin etrafındaki destek dokularını yıkar, dişlerden uzaklaşır, oluşan dişeti ceplerinde daha fazla bakteri plağı birikir. Dişetinde hastalık geliştikçe cepler daha da derinleşir ve dişlerin yumuşak ve sert dokularında yıkım hızla artar. Dişlerin kemik desteği yok olur ve tedavi edilmeyen dişler sallanmaya başlar ve sonunda çekilir.

Dişeti hastalığı sinsi ilerleyen bir hastalıktır(tedavi edilmezse). Düzenli hekim kontrolünde olunca hastalığın hızlı bir şekilde ilerlemesinin önüne geçilir. Bununla birlikte dişeti iltihabını hızlandıran faktörlere de dikkat etmek gerekir. Bunlar;

* Stres
* Hormonal dengesizlikler veya bozukluklar (Hamilelik, Adet dönemi, Menapoz vs...)
* Bazı Sistemik hastalıklar( şeker hastalığı vs..)
* Bazı ilaçlar
* Vitamin azlığı (A,B,C vitaminlerinden bazıları)
* Tütün, sigara (İltihaba neden olan Bakterilerin artmasına neden oluyor)

Tüm bu faktörler vücut direncini zayıflattıklarından, bulunmakta olan iltihabi durumun hızlanmasına ve doku yıkımın artmasına neden olabilirler. Diş etlerinde bir sorun yoksa bu faktörlerin genellikle hiç bir etkisi olmamaktadır.

TEDAVİSİ
Tedavi size uygun diş firçalama ve diş ipi kullanma tekniklerinin hekiminiz tarafından öğretilmesi ile başlar. Daha sonraki basamak ise doktorunuz tarafından dişleriniz üzerindeki diş taşları ve diş plaklarının temizlenmesidir. Bu işlem genellikle birkaç randevu gerektirir. Tedaviniz bittikten sonra, üzerinize düşen diş ve ağız temizliğini yaparsanız dişetlerindeki kırmızılık ve şişliğin ortadan kalktığını ve sallanan dişlerinizin çene kemiğinize daha iyi tutunduğunu izleyebilirsiniz. Bazı ileri durumlarda ameliyat olmanız doktorunuz tarafından önerilebilir.

KORUNMA
Dişeti hastalıklarının önlenmesinde önemli rol oynayabilirsiniz. Yaşam boyu dişlerinizi ağızda tutmak için bakteri plağının, dişlerin fırçalanması, diş ipinin kullanılması ve kimyasal ajanlarla düzenli olarak her gün, dişlerden uzaklaştırılması gerekmektedir.

Yukarıda sayılanlara ek olarak diş hekimine düzenli gidilerek kontrollerin yaptırılması son derece önemlidir. Günlük ağız bakımı diş taşlarının oluşumunu en az seviyede tutmakla beraber tamamen önleyememektedir. Bir diş hekimi tarafından yapılacak diş taşı temizliği; sizlerin diş fırçası, diş ipi ile temizleyemediğiniz bölgelerdeki sertleşmiş diş taşlarının ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Diş taşlarının kaldırılmasına diş taşı temizliği ismi verilmektedir. Diş hekiminizin sizin özel gereksinimlerinize göre kişisel bir ağız bakım planı yapabilir. Bu programla dişleriniz ile dişetlerinize zarar vermeksizin diş fırçalamayı ve diş ipi kullanmayı uygulayabilirsiniz.

Diş hekimini düzenli ziyaret ederek ağız sağlık ürünleri hakkında diş hekiminizden öneriler alabilirsiniz. Piyasada pek çok çeşit diş fırçası, diş ipi, ağız gargaraları ve dişler arası temizleyicileri bulunmaktadır. Diş hekiminiz size en uygun olan ürünleri seçmenizde yardımcı olacaktır.

HAZIRLAYAN; Dt. Ayşe DELİBAŞI