*Geniz *Kanserleri (6)

Geniz Kanserleri
Geniz (Nazofarenks), geniz olarak isimlendirilen yumuşak damak ve küçük dilin arkasında kalan, burun boşluğunun devamı şeklinde oluşan alandır. Östaki tüpleri buraya açılır. Burayı döşeyen mukozadan kötü huylu tümörler kaynaklanabilir.
Geniz (Nazofarenks) 'in kötü huylu tümörlerinin sebebi olarak genetik yatkınlık, beslenme şekli, çevresel faktörler, sigara içilmesi ve bazı virüs enfeksiyonlan (Ebstein Barr Virüsü) suçlanmaktadır. Geniz (Nazofarenks) kanserleri bazı yörelerde daha sık görülmektedir. Başta Çin olmak üzere kuzeydoğu Asya ülkelerinde sık görülür. Tuzlu balıkla beslenme, sigara, endüstriyel tozlar ve formaldehit gibi geniz (nazofarenks) bölgesinde tahriş yapan etkenler risk olarak düşünülmektedir.
Geniz (Nazofarenks) saklı bir bölge olsa da, kanserleri en sık boyunda büyük, ağrısız, giderek büyüyen kitle belirtisi ile karşımıza çıkar. Bu kanserin yayıldığının ve lenf düğümlerinin tutulduğunun habercisidir. Hastalığın yaygınlığına ve tutulan lenf düğümüne göre hasta da çeşitli şikâyetler olabilir. İltihaplı ve kötü kokulu, kanlı burun akıntısı, burun kanaması, sinir tutulumuna bağlı kafa siniri felçleri ve boyun lenf bezi şişlikleri diğer sık görülen belirtilerdir. Başı kaldırınca veya enseyi geriye atınca boyunda, göz çevresinde ağrı olabilir. Geniz (Nazofarenks) in komşuluğundaki sinirlerinde tümör hücreleri ile tutulumuna bağlı yüz ağrısı, yüzde hissizlik, çift görme şikâyetleri oluşabilir. Östaki tüpünün tıkanması ile aynı taraf kulakta sıvı toplanması ile giden orta kulak iltihabı ve işitme kaybı görülebilir.
Geniz (Nazofarenks), direkt gözle yapılacak muayene ile görülemeyen zor bir bölgedir. Bu nedenle dikkatli bir öykü alınması, iyi bir fizik muayene çok önemlidir. Ağızdan dile basarak ayna ile yapılan muayenede hastanın iyi uyum sağlaması ve muayeneye yardımcı olması gereklidir. Küçük kitleler gözden kaçabilir. Günümüzde daha çok endoskoplarla bu muayene yapılmaktadır. Burun uyuşturularak sert yani rijid dediğimiz veya esnek endoskoplarla muayene yapılır. Ancak kesin teşhis için biyopsi almak şarttır. Poliklinik şartlarında burun uyuşturularak endoskopla görerek punch biyopsiler alınır. Birkaç adet almaya ve olabildiğince derin almaya dikkat edilir. Boyundaki kitlelerden İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi alınabilir. Ayrıca hastalığın yaygınlığını ve evresini belirlemek için BT ve MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır.
Geniz (Nazofarenks) malign tümörü daha çok geniz(nazofarenks)i örten epitel dokusundan kaynaklanır ve çeşitli tipleri mevcuttur. Hastalığın seyrinde tümörün yaygınlığı kadar alt tipi de önemlidir. Uzak yayılımda nadir değildir tüm evreler için %15–35 arasında oranlarla görülebilir. En sık kemik yayılımları daha az olarak da akciğer, karaciğer yayılımları görülür.
Dışarıdan verilen ışınlarla yapılan tedavi yani radyoterapi en önemli tedavi şeklidir. Son yıllarda ışın tedavisine kemoterapi denilen ilaç tedavisi de eklenmeye başlamıştır. Cerrahi ancak bu tedavilere cevapsız özel durumlarda uygulanabilmektedir.
Işın tedavisi sonrası tekrar hastalığın görülme sıklığı yayınlarda %18–58 arasında değişmektedir. Hastaların %80-90'mn da tekrar hastalığın görülmesi ilk 5 yıl içinde özelikle de ilk 2–3 yılda olur. Ayrıca geniz (nazofarenks) kanserlerinin geç tekrarlaması sebebiyle uzun süreli hasta takibi gerekmektedir.
Geniz (Nazofarenks) malign tümörlerinde sağkalım; tümörün yaygınlığına, büyüklüğüne, yayıldığı dokulara bağlı olarak değişmektedir. Ayrıca tümörün alt tipi de tedaviye cevap açısından çok önemlidir.

HAZIRLAYANLAR; Dr. Z. Mine YAZICI, Doç. Dr. Fatma Tülin KAYHAN