*Geniz *Eti ve *Bademcik *İltihabı (Akut Adenoidit ve Akut Tonsillit) (6)

Geniz Eti ve Bademcik İltihabı (Akut Adenoidit ve Akut Tonsillit)
Bademcikler (tonsilla palatina) ve geniz eti (adenoid), vücudun bağışıklık sisteminde rol oynayan organlardır. İçerdikleri lenfosit denilen hücreler sayesinde bazı antikorları salgılayarak vücuda giren mikropların yokedilmesinde rol oynadıkları düşünülmektedir. Bademcikler boğaz (orofarenks) girişinde, dil kökünün iki yanında yerleşmişlerdir. Geniz eti ise burun boşluğunun arka tarafında (nazofarenks) bulunur.
Geniz eti ve bademcikler; geçirilen enfeksiyonlar nedeniyle ve büyüyüp solunum yolunu daraltmasına bağlı olarak çeşitli problemlere neden olurlar. Bademcik enfeksiyonlarına tonsillit, geniz eti enfeksiyonlarına da adenoidit denilmektedir.
BELİRTİLERİ
Geniz eti ve bademciklerin büyümeleri çeşitli sorunlara neden olabilmektedir. Geniz eti büyüyerek burun arka boşluğu arka kısmını kapatır ve hastanın burundan nefes almasını engeller. Bunun sonucunda burun tıkanıklığı, gece ağzı açık uyuma, horlama gibi solunum problemleri meydana gelir. Bu durum uzun süre devam eder ve müdahale edilmez ise hastada diş, çene ve yüz kemiklerinde gelişme anormallikleri ve çocukta büyüme gerilikleri meydana gelebilir.
Bunların dışında büyüyen geniz eti, kulağın burun arka boşluğu arka kısmına açılan östaki borusunu kapatabilir, ayrıca büyüyen geniz etinin iltihaplanması da östaki borusunun tıkanmasına neden olur. Bunların sonucunda orta kulak havalanması bozulur ve kulak zarında öncelikle sıvı birikimi, ilerleyen durumlarda kulak zarında çökmeler ve işitme kayıpları meydana gelebilir.
TANI
Tanıda viral enfeksiyon olgularını bakteriyel olgulardan ayırt etmek için boğaz kültürü alınır ve sonucuna göre antibiyotik tedavisi başlanır. Ayrıca tam kan sayımında beyaz küre artışı görülür.
TEDAVİ
Bademcik ve geniz eti iltihaplarında ilk tedavi seçeneği ilaçlardır. Hekim tarafından muayene ve teşhis konulmasından sonra antibiyotikler ve ağrı kesiciler reçete edildir. Eğer bu enfeksiyon yılın büyük çoğunluğunda mevcutsa, geniz etindeki ve bademciklerdeki büyüme çocukta solunum problemlerine neden oluyorsa bademcik ve geniz etinin alınması gerekebilir. Hastada bademcik ve geniz etinin alınmasını gerektiren durumlar şunlardır
1- Tekrar eden akut tonsillit durumu (yılda 6 atak ve üzeri, birbirini takip eden iki yıl yılda 3 atak ve üzeri)
2- Geniz eti veya bademciklerin solunum yolunu tıkayacak kadar büyümesi
3- Bademciğin tek taraflı büyümesi
4- Bademcik apsesi (peritonsiller abse)
Genellikle ameliyat için kabul edilen alt yaş 3 olmakla birlikte solunum yolunun iyice daraldığı zorunlu durumlarda 1-2 yaşlarında da ameliyat yapılabilmektedir. Bademcik ameliyatları genel ve lokal anestezi altında yapılabilirken geniz eti ameliyatları sadece genel anestezi altında yapılır. Ameliyattan sonra görülen en ciddi problemlerden biri kanamadır. Bu yüzden ameliyat sonrası beslenme çok önemlidir. İlk 3-4 gün katı gıda ve sıcak gıdadan uzak durulmalı, doktorun öneri ve tavsiyelerine uyulmalıdır.. Soğuk ve bol sıvı gıda tüketilmelidir. Ameliyat sonrası taze kan gelmesi durumunda hemen doktora başvurmak gerekmektedir.
KOMPLİKASYONLAR
1- Akut glomerülonefrit (Böbrek iltihabı)
2- Akut romatizmal ateş (Eklem romatizması)
3- Myokardit (Kalp kası iltihabı)
4- Peritonsiller abse (Bademcik absesi)
5- Kızıl

HAZIRLAYAN; Dr Fatih ÖZDOĞAN, Dr. M. Ali ÇETİN, Doç.Dr Hüseyin DERE