*Yenidoğanın *Hemorajik Hastalığı (6)

Yenidoğanın Hemorajik Hastalığı
Yenidoğnanın hemorajik hastalığı, yenidoğan döneminde (yaşamın 0 ve 28.günleri arasındaki dönem) sıklıkla K vitamini eksikliğine bağlı olarak kendini vücudun çeşitli bölgelerinden kanamayla gösteren bir hastalıktır. Bebeğinizde en sık mide-barsak sistemi kanamaları şeklinde (kanlı dışkılama, kanlı kusma v.s.) kendini gösterirken; kanlı idrar yapma, burun kanaması, beyin kanaması, sünnet sonrası aşırı kanama ya da göbek bağından kanama şeklinde de kendini gösterebilir.
Yenidoğan döneminde K vitamini eksikliği neden olur?
K vitamini barsaklardaki faydalı bakteriler tarafından üretilen bir vitamindir. Doğumdan hemen sonra bebeğinizin barsaklarında faydalı bakteriler henüz tam olarak oluşmadığından K vitamini yeterince üretilemez. Bu nedenle özellikle doğumdan sonraki ilk 2-7 gün arasında kandaki vitamin K düzeyleri düşüktür. Anne sütündeki K vitamini düzeyi de yeterince yüksek düzeylerde olmadığından bebeğinizde K vitamini eksikliği görülebilir.
K vitamini eksikliğinde neden kanama olur?
Vücutta meydana gelen kanamaların durdurulması ve kontrol altına alınmasını sağlayan bazı maddeler (pıhtılaşma faktörleri) K vitamini eksikliğinde üretilemez. Bu nedenle K vitamini eksikliğinde kanamaya eğilim ortaya çıkar.
Yenidoğanın hemorajik hastalığı ne zaman ortaya çıkar?
Yenidoğanın hemorajik hastalığının 3 farklı tipi bulunmaktadır.
1) Erken başlangıçlı hastalık: yaşamın ilk 24 saati içinde ortaya çıkar
2) Klasik hastalık: yaşamın 2-7. günleri arasında ortaya çıkar
3) Geç başlangıçlı hastalık: yaşamın 7.gününden sonra ortaya çıkar ve ilk 6 ayda herhangi bir dönemde görülebilir
Yenidoğanın hemorajik hastalığı olan bebeklerde neler görülür?
Belirgin kanamayla kendini gösterebileceği gibi, bebeğinizin kakasında kan görülmesi, kanlı kusma, göbekten bol miktarda kanama, ciltte morluklar ve noktasal kanamalar ve özellikle beyin kanamalarında yüksek perdeli tiz sesli ağlama, emmede azalma, uykuya eğilim, solukluk, morarma, kol ve bacaklarda hareket kaybı, nöbet geçirme gibi durumlarla da kendini gösterebilir.
Önleme
Yenidoğanın hemorajik hastalığını önlemek için tüm gelişmiş ülkelerde ve ülkemizde her yenidoğan bebeğe K vitamini doğumdan hemen sonra yapılmaktadır. Böylece daha önceleri oldukça sık görülen bu hastalık K vitamini uygulaması sayesinde oldukça azalmıştır.
Ancak unutulmaması gereken nokta doğumda K vitamini yapılan bebeklerde de K vitamini eksikliğine bağlı kanamaların olabileceğidir.
Yenidoğanın diğer hemorajileri ve anemileri
Bebeğiniz doğumda veya doğumdan sonra herhangi bir zamanda iç veya dış kanama bulguları olan veya bulguları olmadan soluk renkli olan bebeklerde diğer olası nedenleri de düşünmek gerekmektedir.
Bu durumda dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
* Bebeğin dışkı veya idrarında kan var mı?
* Daha önceki bebekte hemolitik sarılık, G6PD eksikliği veya kan uyuşmazlığı var mıydı?
* Gebelik sırasında, doğumda anormal kan kaybı oldu mu?
* Doğumda bebeğin göbek kordonu doğru tespit edilip bağlandı mı?
* Bebek kusuyor mu, kusuyorsa safralı veya kanlı mı?
* Bebek ikiz eşi mi, öyle ise diğer bebek çok pembe veya kırmızı mı?
* Bebekten çok fazla kan örneği alındı mı?
* Kanama varsa kan nereden geliyor (göbek, sünnet yeri, kan alınma yerleri…)
* Bebeğin cildinde kırmızı beneklenme şeklinde kanama veya morarma var mı?
Bu durumlardan herhangi birisi varsa ciddiye alınmalı ve mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı edilmelidir. Kanamanın sebebi sık görülen K vitamini eksikliğine bağlı olabileceği gibi kan hücreleri anormallikleri, pıhtılaşma bozuklukları, kan hücre üretim bozuklukları, ağır enfeksiyon gibi çok daha önemli sebeplere bağlı olabilir.

HAZIRLAYANLAR; Dr Fatih Mehmet Kışlal, Prof. Dr. Nimet KABAKUŞ