*Yolcu *İshali (6)

Yolcu İshali
Birçok önemli bulaşıcı hastalık (ör. bruselloz, kolera, kriptosporidiozis, giardiazis, hepatit A ve E, lejyoner hastalığı, leptospiroz, listeryoz, skistosomiyaz ve tifo) mikroplu yemekler ve sudan geçer.
Yolcu ishali, yolcuların en çok karşılaştığı sağlık problemidir ve riskli yerlere giden yolcuların yaklaşık %80'ini etkiler. Yolcu ishali birincil olarak mikroplu yemek, içecek ve sudan geçer.
Daha hassas insan gruplarında bu olay daha önemlidir. Bebekler ve küçük çocuklar, yaşlılar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi güçsüz kişiler; mikroplu içecekler ve yiyecekler ve güvenli olmayan yüzme mekânlarından kaçınmak için sıkı tedbirler almalıdırlar.
Yolcular:
- Mikroplu olma olasılığı bulunan yemek ve içecekleri tüketmekten kaçınmalı;
- Mikroplu olma olasılığı bulunan yüzme mekânlarına gitmekten kaçınmalı;
- İshali nasıl tedavi edeceklerini bilmeli ve
- Oral rehidratasyon tuzları ve su dezenfekte eden ajanları taşımalıdır.
Güvenli Olmayan Yiyecek ve İçeceklerden Sakınmak İçin Önlemler
- Birkaç saattir oda sıcaklığında bulunan pişmiş yiyecekleri yemeyiniz.
- Sadece tamamen pişmiş olan ve hala sıcak olan yemekleri yiyiniz.
- Pişmemiş yiyeceklerin yanı sıra soyulan ve kabuklu sebze ve meyvelerin ve yüzeyi zarara uğramış meyveleri de yemekten kaçınınız.
- Çiğ ve az pişmiş yumurta içeren yemek kaplarından uzak durunuz.
- Sokak satıcılarından yemek almaktan kaçınınız.
- Sokak satıcıları gibi güvenilir olmayan yerlerden dondurma almayınız.
- Bazı ülkelerdeki balık ve kabuklularda zehirli toksinler bulunabilir, o bölgedeki yerlerden tavsiyeler alınız.
- Pastörize olmayan (çiğ ) sütleri içmeden önce kaynatınız.
- Güvenliğinden şüpheli olduğunuz içme sularını kaynatınız; kaynatmak mümkün değilse, onaylı ve iyi bakımlı bir filtre ve/veya bir dezenfektan ajan kullanılabilir.
- Güvenli bir sudan olmayan buzları kullanmayınız.
- Güvenli olmayan su ile dişlerinizi fırçalamayınız.
- Şişedeki veya paketteki soğuk içecekler, kapalı olduğu müddetçe güvenlidir; sıcak içecekler de genellikle güvenlidir.
TEDAVİ
Birçok ishal atağı kendi kendini sınırlandırır ve birkaç günde geçer. Özellikle çocukların vücutlarının susuz kalmaması çok önemlidir.
İshal başlar başlamaz daha çok sıvı tüketiniz (örneğin şişede, kaynatılmış veya ilaçlı su ya da açık çay). Eğer ishal birkaç günden fazla sürerse, oral rehidratasyon tuzu (ORS) solüsyonu alınmalı ve normal gıda tüketimi devam etmelidir.
İçilecek ORS Solüsyonu Miktarı
2 yaş altındaki bebekler: Her sulu dışkıdan sonra ¼ - ½ fincan (50-100 ml)
2-10 yaş arası çocuklar: Her sulu dışkıdan sonra ½ - 1 fincan (100-200 ml)
Daha büyük çocuklar ve yetişkinler: Sınırsız miktarda
Eğer ORS solüsyonu mevcut değilse; 6 çay kaşığı şeker ve 1 çay kaşığı tuzu 1 litre içme suyuna ekleyiniz ve bu karışımı yukarıda belirtilen oranlar doğrultusunda kullanınız (bir çay kaşığı 5 ml hacmindedir).
Eğer ishal 3 günden fazla sürerse ve/veya çok sık olarak tuvalete çıkılıyorsa, dışkı kanlıysa, tekrarlayan kusma ve ateş varsa tıbbi yardım alınmalıdır.
Loperamit gibi ishal önleyici ilaçlar genel kullanım için pek önerilmemektedir ancak istisnai durumlarda, sıvı da alınması şartıyla sadece erişkinler tarafından semptomatik rahatlama amacıyla hekim önerisi ile kullanılabilir. İshal önleyici ilaçlar kesinlikle çocukları tedavi etmek için kullanılmamalıdır.

HAZIRLAYAN; Sağlık Bakanlığı Hudutlar Sahiller Sağlığı Genel Müdürlüğü