*Yüz *Felci ve *Fasiyal *Sinir *Bozuklukları (6)

Yüz Felci ve Fasiyal Sinir Bozuklukları
Beyinden yüz kaslarına gelen komutların kesintiye uğraması sonucu yüz kaslarının kasılamaması olarak tanımlanabilir. Aynaya bakılırsa iyileşmeyeceği, terliğin tersi ile yüze vurulursa düzeleceği şeklinde batıl inanışlar vardır. Bazen “şeytan çarpması” olarak nitelendiği de olur. Çok eski dönemlerden beri bilinmektedir.
Yüz siniri orta kulak iltihaplarında etkilenebilir. Şeker hastalarında daha sık görülür.
BELİRTİLERİ
Kişi istemli olarak gözünü kapatmaz, kaşlarını kaldıramaz, dudaklarını sıkıca kapatmaz. Ağzın bir tarafa kayması, gözün kapanmaması şeklinde kendini gösterir. İçilen suyun ağızdan akması, göz yaşarması şeklinde fark edilebilir.
Yüz felcini esas olarak ikiye ayırmak mümkündür. Gözün kısmen kapatılabildiği, kaşların kaldırılabildiği tipte sebep genellikle beyinle ilgilidir. Böyle durumlarda yüz felcinin yanı sıra kol ve bacakta da güçsüzlük ya da uyuşukluk olabilir.
Yüzün hem alt hem de üst tarafını etkileyen güçsüzlükte ise yüz sinirinin hasarı söz konusudur. Daha sık görülen ve yüz felci dendiğinde akla gelen bu durumdur. Öncesinde çoğu hasta yüzün soğuğa maruz kaldığını ifade eder. Çoğu kişide altta yatan bir sebep bulunamaz.
TANI
Tanı hastanın verdiği bilgiler ve doktorun muayenesi ile konur. Tanı koymak için tetkik yapmak şart değildir. Altta yatan sebepleri araştırmak için bazı tetkikler yapılabilir. Eğer yüz feci tekrarlamışsa, iki taraflı ise, bir çarpma sonucu olmuşsa eşlik eden başka bulgular varsa ayrıntılı tetkik yapmak yararlı olur.
Eğer kulak ağrısı ve ateş varsa kulak muayenesi yapılması gerekir. Çünkü altta yatan hastalığı tedavisi farklı olacaktır. Şüphe halinde kan şekeri ölçülür, kan sayımı yapılır. Eğer eşlik eden başka belirtiler varsa ayrıntılı incelemelere başvurulur.
TEDAVİ
Yüz sinirin etkilenmesi sonucunda ortaya çıkan yüz felci çoğu zaman tamamen düzelir. Az bir kısmında iyileşme yeterli olmayabilir.
Erken tedavide kortizon, romatizmal hastalıklarda kullanılan ilaçlardan bazıları ve Bvitamini tedavisi uygulanır.. Bazı durumlarda virüslere karşı ilaçlar da gerekebilir. Bu tedaviler kısa sürelidir, ancak kullanılmasında sakınca yoksa önerilir. Ek olarak açık kalan gözün korunmasına yönelik merhem ve damlalar gerekebilir. Zararlı dış etkilerden korunabilmesi için gözün kapalı tutulması yararlı olur. Eğer şeker hastalığı, kulak iltihabı ve ya başka bir hastalık varsa bu hastalıkların tedavisi yapılır. Yüz kaslarını çalıştırmaya yönelik egzersizler yararlıdır. İyileşme yeterli olmazsa fizik tedavi yöntemleri denenir.
Yeterli iyileşmenin olmadığı bazı durumlarda ameliyatla tedavi yoluna gidilebilir. Eğer tedavi sonrasında göz hala açık kalıyorsa göz kapaklarının bir kısmı dikişle birleştirilebilir. Bazen farklı yöntemler kullanılarak gözün kapatılması sağlanabilir.
KOMPLİKASYONLARI
Hasar gören sinirler iyileşirken sinir lifleri yanlış kaslara gidebilir. Bu durumda hasta gözünü kapatmak isterken ağzı kıpırdayabilir ya da aksi olur. Yemek yerken göz yaşarması olur. “Timsah göz yaşı” olarak adlandırılır. İyileşme sırasında ortaya çıkabilecek başka bir bozukluk istemsiz hareketlerdir. Kişinin isteği dışında kısa bir süre göz kapanabilir, ağız yana kayabilir. Bu hareketler değişik sıklıklarda görülür. Elektromyografi-elektronörografi (EMG-ENG) yöntemi ile hasar ve iyileşmenin durumu incelenebilir.
KORUNMA
Yüz felcinden korunmak için eğer şeker hastalığı, orta kulak iltihabı gibi rahatsızlıklar varsa tedavi edilmesi gerekir. Bunun dışında soğuk hava akımlarından kaçınmak yararlı olur. En önemlisi hastalık fark edilir edilmez doktora başvurmaktır.

HAZIRLAYAN; Dr.Figen Tokuçoğlu, Doç.Dr.Mehmet Çelebisoy