*Osteokondrozlar; (*Juvenil) *Gençlik *Çağı Bölgesel *Kemik *Yumuşamaları (6)

Osteokondrozlar; (Juvenil) Gençlik Çağı Bölgesel Kemik Yumuşamaları
Juvenil osteokondrozlara özellikle büyüme çağındaki çocuklarda sık rastlanır. Nedeni tam olarak bilinmeyen bir grup kemik hastalığını ifade etmektedir. Bilimsel olarak; idiopatik osteonekrozlar ve aseptik kemik nekrozları gibi isimlerle de anılabilir. Ağırlıklı olarak vücuttaki uzun kemiklerin uç kısımlarını ya da çıkıntılarını etkilerler. Kemiklerde yol açtığı en önemli değişiklik yerel yumuşamalar oluşturmasıdır.
Bu grup hastalıkların oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir. Buna karşın mikrobik olmadıkları kesindir. Muhtemelen etkilenen kemik bölgesinde kan akışının azalmasına bağlı olarak oluşmaktadırlar. Hastalığın nedeni olarak ailevi nedenlerin de etkili olabileceği düşünülmektedir. Sportif faaliyetler gibi bazı tekrarlayıcı travmaların da hastalığa neden olabileceği belirtilmektedir.
Juvenil osteokondrozların ortak özelliği kemikte yumuşamaya yol açmalarıdır. Bu durum özellikle yük taşıyan bölgelerde kemiğin ezilmesine ve şeklinin kalıcı olarak bozulabilmesine yol açmaktadır.
Hastalığın genel olarak 4 evrede oluştuğu düşünülmektedir.
1. Başlangıç: Kemiğin bir bölgesinde kanlanmanın bozulmasına bağlı oluşur. Hastalığın bu evrede röntgen filmlerinde görülmesi genellikle mümkün değildir.
2. Kemik ölümü evresi: Kemiğin etkilenen bölümünde ölüm gerçekleşir. Ortopedist bu devredeki hastalığın bulgularını röntgen filmlerinde görebilir.
3. Yumuşama: Ölü kemik dokusu yumuşak olduğu için yük altında ezilebilir. Kalıcı şekil bozukluğu olabilir. Bu devrede hasta kemiğin yükten korunması önemlidir.
4. İyileşme evresi: Ölü kemiğin yerini canlı kemiğin aldığı dönemdir.
Juvenil osteokondrozların tedavisinde hastanın en önemli sorumluluğu, kasta kemik üzerine yüklenmemektir. Bunun dışında tedavi Ortopedist veya Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı tarafından düzenlenecektir.
Bazı kemiklerde görülen osteokondrozlar özel isimlerle anılmaktadır. Bunlardan en sık görülenlerinden bazıları aşağıda anlatılmıştır:
Panner Hastalığı: Dirsek ekleminin dış kısmında yumuşama ile seyreden bir hastalıktır. Genellikle 10 yaş altı çocuklarda görülür. Kendi kendine iyileşen bir durumdur.
Kienböck Hastalığı: El bileği kemiklerinden ortada yer alan bir tanesinin hastalığı olup çocukluk çağının son dönemlerinde ve gençlerde görülür. Ağırlıklı olarak el bileğinin zorlayıcı ve tekrarlayan hareketleri ile oluştuğu düşünülür. El bileği hareketlerinde ağrı ve kısıtlanma ortaya çıkabilir. El bileğinin istirahat ettirilmesi, bazı ilaçların kullanılması ve dinlendirici bazı cihazların kullanılması gibi tedavi seçenekleri mevcuttur. Bunlarla başarılı olunamazsa farklı ameliyatlar ile tedaviler denenebilir.
Sinding-Larsen-Johansson Hastalığı: Diz kapağı kemiğinin alt ucunun hastalığıdır. Bu bölgede ağrı en tipik özelliğidir. 10–12 yaş arası çocuklarda daha sıktır. Nedeninin tekrarlayan diz hareketleri olduğu düşünülmektedir. Pek çok diğer osteokondrozda olduğu gibi hastalık genellikle istirahat ve ilaçlarla iyileşir.
Osgood-Schlatter Hastalığı: Diz kapağı kemiğinin hemen altında bacağın üst ucunun ön yüzünde normalde de olan bir çıkıntının hastalığıdır. Özellikle erkek çocuklarında ve 10–16 yaşlarında sık görülür. Spor yapan çocuklarda diğerlerinden sıktır. Kemiğin çıkıntılı kısmı şiş ve ağrılıdır. Özellikle hastalığın çok ağrılı olduğu dönemde çocuğun spor yapması engellenir. Bazı fizik tedavi metotları ve bir takım ilaçlar kullanılabilir. İstirahat tedavide oldukça önemlidir. Tüm tedavilere rağmen hastalık 2–3 yıl kadar devam edebilir.
Sever Hastalığı: Topuk kemiğinin hastalığıdır. 5–12 yaş arası ve özellikle spor yapan kızlarda sık görülür. Topuktaki hassasiyet ve ağrı tipiktir. Tedavisinde yumuşak tabanlıklar topuk takviyesi, spordan uzak durma ve istirahat önemlidir. Hastalığın yine de 2–3 yıl kadar devam edebileceği unutulmamalıdır.
Köhler Hastalığı: Ayak sırtında yer alan kemiklerden bir tanesinin hastalığıdır. Ayak sırtında orta hatta ağrı ve bazen şişlik görülebilir. Çocuk ağrıdan dolayı aksayabilir. Bu hastalık sıklıkla 3–8 yaş arası erkek çocuklarda görülür. Tedavisinde istirahat önemlidir. Kemiğin ileri derecede bozulduğu hallerde eklemlerin dondurulması söz konusu olabilir. Tüm bunlara karşın hastalığın genellikle problemsiz bir seyri söz konusudur.
Freiberg Hastalığı: Ayağın sıklıkla 2. veya nadiren 3. tarak kemiğinin uç kısmının hastalığıdır. 10–18 yaş arası kızlarda daha sık görülür. Düztabanlığı olan çocuklarda da sıktır. Çocuk aksayarak ya da ayağının dış yanına basarak yürüyebilir. Tedavisinde istirahat, yumuşak tabanlıklar ve bazı fizik tedavi metotları kullanılabilir. Tedavilerin başarısız olduğu hallerde ölü kemik ameliyatla temizlenebilir.

HAZIRLAYAN; Dr. İlkay BİRSEL